इराणने लष्करी दर्जाच्या युरेनियमचा साठा वाढवला:संयुक्त राष्ट्रांच्या देखरेख संस्थेचा दावा; इराणने अहवाल फेटाळला
संयुक्त राष्ट्रांच्या अणुऊर्जा देखरेखीखाली असलेल्या आंतरराष्ट्रीय अणुऊर्जा संस्थेच्या (IAEA) एका गोपनीय अहवालात म्हटले आहे की इराणने शुद्ध युरेनियमचा साठा 60% ने वाढवला आहे. हे युरेनियम शस्त्रांसाठी वापरण्याच्या अगदी जवळ असल्याचे मानले जाते. एजन्सीने इराणला सहकार्य वाढवण्याचे आणि त्यांचे धोरण बदलण्याचे आवाहन केले आहे. अमेरिका आणि इराणमधील अणुकरार पुन्हा सुरू करण्यासाठी प्रयत्न सुरू असताना हा अहवाल आला आहे. चर्चा सुरू आहे, पण अद्याप कोणताही ठोस निकाल लागलेला नाही. दरम्यान, इस्रायलने म्हटले आहे की IAEA च्या अहवालातून असे दिसून येते की इराण अण्वस्त्रे बनवण्यास पूर्णपणे तयार आहे. त्यांनी असा दावा केला की इराणचा कार्यक्रम अजिबात शांततापूर्ण नाही आणि आंतरराष्ट्रीय समुदायाने त्वरित कारवाई केली पाहिजे. फेब्रुवारी ते मे दरम्यान ५०% वाढ IAEA च्या अहवालानुसार, १७ मे पर्यंत इराणने ६०% शुद्धतेचे ४०८.६ किलो युरेनियम जमा केले होते. हे फेब्रुवारीपेक्षा ५०% जास्त आहे. युरेनियमची ही पातळी ९०% शुद्ध शस्त्रास्त्र-ग्रेड युरेनियमपासून फक्त एक पाऊल दूर आहे. IAEA ने म्हटले आहे की जर ६०% सामग्री असलेले सुमारे ४२ किलो युरेनियम अधिक शुद्ध केले तर ते अणुबॉम्ब बनवण्यासाठी वापरले जाऊ शकते. इराणचा एकूण समृद्ध युरेनियम साठा आता ९२४७.६ किलो आहे. जरी इराण म्हणत असला तरी त्यांचा अणुकार्यक्रम केवळ शांततेसाठी आहे, परंतु IAEA चे प्रमुख राफेल ग्रोसी यांनी इशारा दिला आहे की इराणकडे अनेक अणुबॉम्ब बनवण्याइतके युरेनियम आहे. इराणने हा अहवाल खोटा असल्याचे म्हटले इराणच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने आणि अणुऊर्जा संघटनेने (AEO) हा अहवाल चुकीचा आणि पक्षपाती असल्याचे म्हटले आहे. त्यांनी सांगितले की हा अहवाल अविश्वसनीय स्त्रोतांवर आधारित आहे आणि राजकीय दबावाखाली तयार करण्यात आला आहे. इराण असेही म्हणतो की त्यांचा अणुकार्यक्रम इस्लामिक तत्त्वे आणि आंतरराष्ट्रीय कायद्यानुसार शांततापूर्ण आहे. त्यांनी त्यांचे सर्वोच्च नेते खामेनी यांनी जारी केलेल्या फतव्याचा संदर्भ दिला, ज्यामध्ये अण्वस्त्रे इस्लामविरुद्ध असल्याचे घोषित करण्यात आले होते. २०१८ मध्ये अमेरिकेने अणुकरारातून माघार घेतली तेव्हा आयएईए गप्प राहिला, असा आरोपही इराणने केला. अमेरिकेने इराणला एक नवीन प्रस्ताव दिला ओमानचे परराष्ट्र मंत्री तेहरानमध्ये आले आणि त्यांनी इराणी परराष्ट्रमंत्र्यांना अमेरिकेचा एक नवीन प्रस्ताव सुपूर्द केला. हा प्रस्ताव अणुकार्यक्रम मर्यादित करणे आणि अमेरिकेच्या निर्बंधांपासून मुक्तता देण्याशी जोडलेला आहे. अलिकडेच अमेरिका आणि इराणमधील चर्चेची पाचवी फेरी रोममध्ये झाली, परंतु कोणताही ठोस निकाल लागला नाही. IAEA च्या तपासणीत काय आढळले? IAEA ने सदस्य देशांना आणखी एक गोपनीय अहवाल पाठवला आहे ज्यामध्ये म्हटले आहे की इराण तपासात सहकार्य करत नाही, विशेषतः जिथे माहितीशिवाय युरेनियमचे अंश आढळले. २००० च्या दशकाच्या सुरुवातीला इराणचा गुप्त लष्करी अणुकार्यक्रम असल्याचा संशय IAEA ला होता. तीन प्राचीन स्थळांबाबत (तुर्कुझाबाद, वरमिन आणि मारिव्हन) तपासात हे उघड झाले आहे. २००३ नंतर इराणने चौथी जागा, लविशान-शियान पाडली आणि IAEA ला तिथे जाण्याची परवानगी नव्हती.
संयुक्त राष्ट्रांच्या अणुऊर्जा देखरेखीखाली असलेल्या आंतरराष्ट्रीय अणुऊर्जा संस्थेच्या (IAEA) एका गोपनीय अहवालात म्हटले आहे की इराणने शुद्ध युरेनियमचा साठा 60% ने वाढवला आहे. हे युरेनियम शस्त्रांसाठी वापरण्याच्या अगदी जवळ असल्याचे मानले जाते. एजन्सीने इराणला सहकार्य वाढवण्याचे आणि त्यांचे धोरण बदलण्याचे आवाहन केले आहे. अमेरिका आणि इराणमधील अणुकरार पुन्हा सुरू करण्यासाठी प्रयत्न सुरू असताना हा अहवाल आला आहे. चर्चा सुरू आहे, पण अद्याप कोणताही ठोस निकाल लागलेला नाही. दरम्यान, इस्रायलने म्हटले आहे की IAEA च्या अहवालातून असे दिसून येते की इराण अण्वस्त्रे बनवण्यास पूर्णपणे तयार आहे. त्यांनी असा दावा केला की इराणचा कार्यक्रम अजिबात शांततापूर्ण नाही आणि आंतरराष्ट्रीय समुदायाने त्वरित कारवाई केली पाहिजे. फेब्रुवारी ते मे दरम्यान ५०% वाढ IAEA च्या अहवालानुसार, १७ मे पर्यंत इराणने ६०% शुद्धतेचे ४०८.६ किलो युरेनियम जमा केले होते. हे फेब्रुवारीपेक्षा ५०% जास्त आहे. युरेनियमची ही पातळी ९०% शुद्ध शस्त्रास्त्र-ग्रेड युरेनियमपासून फक्त एक पाऊल दूर आहे. IAEA ने म्हटले आहे की जर ६०% सामग्री असलेले सुमारे ४२ किलो युरेनियम अधिक शुद्ध केले तर ते अणुबॉम्ब बनवण्यासाठी वापरले जाऊ शकते. इराणचा एकूण समृद्ध युरेनियम साठा आता ९२४७.६ किलो आहे. जरी इराण म्हणत असला तरी त्यांचा अणुकार्यक्रम केवळ शांततेसाठी आहे, परंतु IAEA चे प्रमुख राफेल ग्रोसी यांनी इशारा दिला आहे की इराणकडे अनेक अणुबॉम्ब बनवण्याइतके युरेनियम आहे. इराणने हा अहवाल खोटा असल्याचे म्हटले इराणच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने आणि अणुऊर्जा संघटनेने (AEO) हा अहवाल चुकीचा आणि पक्षपाती असल्याचे म्हटले आहे. त्यांनी सांगितले की हा अहवाल अविश्वसनीय स्त्रोतांवर आधारित आहे आणि राजकीय दबावाखाली तयार करण्यात आला आहे. इराण असेही म्हणतो की त्यांचा अणुकार्यक्रम इस्लामिक तत्त्वे आणि आंतरराष्ट्रीय कायद्यानुसार शांततापूर्ण आहे. त्यांनी त्यांचे सर्वोच्च नेते खामेनी यांनी जारी केलेल्या फतव्याचा संदर्भ दिला, ज्यामध्ये अण्वस्त्रे इस्लामविरुद्ध असल्याचे घोषित करण्यात आले होते. २०१८ मध्ये अमेरिकेने अणुकरारातून माघार घेतली तेव्हा आयएईए गप्प राहिला, असा आरोपही इराणने केला. अमेरिकेने इराणला एक नवीन प्रस्ताव दिला ओमानचे परराष्ट्र मंत्री तेहरानमध्ये आले आणि त्यांनी इराणी परराष्ट्रमंत्र्यांना अमेरिकेचा एक नवीन प्रस्ताव सुपूर्द केला. हा प्रस्ताव अणुकार्यक्रम मर्यादित करणे आणि अमेरिकेच्या निर्बंधांपासून मुक्तता देण्याशी जोडलेला आहे. अलिकडेच अमेरिका आणि इराणमधील चर्चेची पाचवी फेरी रोममध्ये झाली, परंतु कोणताही ठोस निकाल लागला नाही. IAEA च्या तपासणीत काय आढळले? IAEA ने सदस्य देशांना आणखी एक गोपनीय अहवाल पाठवला आहे ज्यामध्ये म्हटले आहे की इराण तपासात सहकार्य करत नाही, विशेषतः जिथे माहितीशिवाय युरेनियमचे अंश आढळले. २००० च्या दशकाच्या सुरुवातीला इराणचा गुप्त लष्करी अणुकार्यक्रम असल्याचा संशय IAEA ला होता. तीन प्राचीन स्थळांबाबत (तुर्कुझाबाद, वरमिन आणि मारिव्हन) तपासात हे उघड झाले आहे. २००३ नंतर इराणने चौथी जागा, लविशान-शियान पाडली आणि IAEA ला तिथे जाण्याची परवानगी नव्हती.
What's Your Reaction?
Suraj Singh
hello
