દાવો- રિફાઇનરીઓએ રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદવાનું બંધ કર્યું:મિડલ ઈસ્ટમાંથી તેલ ખરીદી શકે છે ભારત; અમેરિકાના દબાણની અસર
ભારતની સરકારી તેલ રિફાઇનરીઓએ હાલ રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદવાનું બંધ કરી દીધું છે. આનું કારણ અમેરિકા તરફથી વધી રહેલું દબાણ માનવામાં આવે છે. રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાને કારણે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારતની નિકાસ પર 50% ટેરિફ લાદવાની જાહેરાત કરી છે. અમેરિકા ઇચ્છે છે કે ભારત રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદવાનું સંપૂર્ણપણે બંધ કરે. આ પગલું રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધનો અંત લાવવા માટે મોસ્કો પર દબાણ લાવવાની યુએસ વ્યૂહરચનાનો એક ભાગ છે. બ્લૂમબર્ગે સૂત્રોને ટાંકીને એક અહેવાલમાં આ માહિતી આપી છે. સરકારી રિફાઇનરીઓ હાજર બજારમાંથી તેલ ખરીદશે નહીં ઇન્ડિયન ઓઇલ, ભારત પેટ્રોલિયમ અને હિન્દુસ્તાન પેટ્રોલિયમ જેવી રિફાઇનરીઓએ આગામી ખરીદી ચક્રમાં હાજર બજારમાં (તાત્કાલિક ખરીદી) રશિયા પાસેથી તેલ ન ખરીદવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ નિર્ણય ઓક્ટોબરમાં લોડ થનારા ક્રૂડ ઓઇલની ખરીદી પર લાગુ થશે. આ બાબતથી પરિચિત લોકોએ બ્લૂમબર્ગને નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે, રિફાઇનરીઓ નવા ઓર્ડર આપવા માટે સરકાર તરફથી સ્પષ્ટ માર્ગદર્શિકાની રાહ જોઈ રહી છે, કારણ કે તેઓ મીડિયા સાથે વાત કરવા માટે અધિકૃત નથી. જોકે, રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ અને નાયરા એનર્જી જેવા ખાનગી રિફાઇનર્સ, જે રશિયાના રોઝનેફ્ટ સાથે જોડાયેલા છે, તેમના જૂના કરાર હેઠળ તેલ ખરીદવાનું ચાલુ રાખે છે. સ્પોટ માર્કેટ એ બજાર છે જ્યાં તેલ, ગેસ જેવા માલનું વેચાણ અને ખરીદી તાત્કાલિક થાય છે અને ડિલિવરી પણ ઝડપથી થાય છે. આમાં, કિંમતો વર્તમાન બજાર દરે નક્કી કરવામાં આવે છે. ભારત રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદી રહ્યું છે, તેથી દંડ લાદવામાં આવ્યો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે ભારતની નિકાસ પર ટેરિફ બમણો કરીને 50% કરી દીધો છે. અમેરિકન વહીવટીતંત્રનું કહેવું છે કે આ પગલું ભારત દ્વારા રશિયા સાથે તેલ વેપાર ચાલુ રાખવાની સજા તરીકે લેવામાં આવ્યું છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, અમેરિકાએ ચીન સામે આવું કોઈ પગલું ભર્યું નથી, જે રશિયન તેલનો બીજો મોટો ખરીદદાર છે. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ પછી ભારતે રશિયા પાસેથી તેલની આયાત વધારી યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયા પછી ભારતે રશિયાથી તેલની આયાત લગભગ શૂન્યથી વધારીને 2 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ કરી હતી, પરંતુ હવે આ આંકડો ઘટી શકે છે કારણ કે રિફાઇનરીઓ નવા ઓર્ડર આપવામાં ખચકાટ અનુભવી રહી છે. આ બાબત સાથે સંકળાયેલા નિષ્ણાતો માને છે કે જો ભારત રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદી ઘટાડે છે, તો રશિયાને સસ્તા ભાવે તેલ વેચવું પડી શકે છે. કદાચ તે ચીનને વધુ ઓફર આપી શકે છે. ભારત રશિયન તેલને બદલે મધ્ય પૂર્વના તેલનો ઉપયોગ કરી શકે છે જો ભારતીય રિફાઇનરીઓ રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનું ઘટાડશે અથવા બંધ કરશે, તો તેઓ અમેરિકા, મધ્ય પૂર્વ અને આફ્રિકન દેશોમાંથી તેલ ખરીદવાનો વિકલ્પ પસંદ કરી શકે છે. બીજી તરફ, રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ અને નાયરા એનર્જી જેવી ખાનગી રિફાઇનરીઓએ હજુ સુધી આ બાબતે કંઈ કહ્યું નથી. ભારત પેટ્રોલિયમના ભૂતપૂર્વ રિફાઇનરી ડિરેક્ટર આર. રામચંદ્રને બ્લૂમબર્ગને જણાવ્યું હતું કે ટૂંકા ગાળાના વિક્ષેપોને નિયંત્રિત કરી શકાય છે. તેમણે કહ્યું- "થોડા સમય માટે કાર્યકારી સમસ્યાઓ હોઈ શકે છે, પરંતુ તેલનો પુરવઠો અને માગ સંતુલિત થશે." તેમણે કહ્યું કે મધ્ય પૂર્વ તેની ભૌગોલિક નિકટતા અને તેલની વિશાળ વિવિધતાને કારણે ભારતીય રિફાઇનરીઓ માટે સ્વાભાવિક પસંદગી છે.
ભારતની સરકારી તેલ રિફાઇનરીઓએ હાલ રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદવાનું બંધ કરી દીધું છે. આનું કારણ અમેરિકા તરફથી વધી રહેલું દબાણ માનવામાં આવે છે. રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાને કારણે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારતની નિકાસ પર 50% ટેરિફ લાદવાની જાહેરાત કરી છે. અમેરિકા ઇચ્છે છે કે ભારત રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદવાનું સંપૂર્ણપણે બંધ કરે. આ પગલું રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધનો અંત લાવવા માટે મોસ્કો પર દબાણ લાવવાની યુએસ વ્યૂહરચનાનો એક ભાગ છે. બ્લૂમબર્ગે સૂત્રોને ટાંકીને એક અહેવાલમાં આ માહિતી આપી છે. સરકારી રિફાઇનરીઓ હાજર બજારમાંથી તેલ ખરીદશે નહીં ઇન્ડિયન ઓઇલ, ભારત પેટ્રોલિયમ અને હિન્દુસ્તાન પેટ્રોલિયમ જેવી રિફાઇનરીઓએ આગામી ખરીદી ચક્રમાં હાજર બજારમાં (તાત્કાલિક ખરીદી) રશિયા પાસેથી તેલ ન ખરીદવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ નિર્ણય ઓક્ટોબરમાં લોડ થનારા ક્રૂડ ઓઇલની ખરીદી પર લાગુ થશે. આ બાબતથી પરિચિત લોકોએ બ્લૂમબર્ગને નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે, રિફાઇનરીઓ નવા ઓર્ડર આપવા માટે સરકાર તરફથી સ્પષ્ટ માર્ગદર્શિકાની રાહ જોઈ રહી છે, કારણ કે તેઓ મીડિયા સાથે વાત કરવા માટે અધિકૃત નથી. જોકે, રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ અને નાયરા એનર્જી જેવા ખાનગી રિફાઇનર્સ, જે રશિયાના રોઝનેફ્ટ સાથે જોડાયેલા છે, તેમના જૂના કરાર હેઠળ તેલ ખરીદવાનું ચાલુ રાખે છે. સ્પોટ માર્કેટ એ બજાર છે જ્યાં તેલ, ગેસ જેવા માલનું વેચાણ અને ખરીદી તાત્કાલિક થાય છે અને ડિલિવરી પણ ઝડપથી થાય છે. આમાં, કિંમતો વર્તમાન બજાર દરે નક્કી કરવામાં આવે છે. ભારત રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદી રહ્યું છે, તેથી દંડ લાદવામાં આવ્યો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે ભારતની નિકાસ પર ટેરિફ બમણો કરીને 50% કરી દીધો છે. અમેરિકન વહીવટીતંત્રનું કહેવું છે કે આ પગલું ભારત દ્વારા રશિયા સાથે તેલ વેપાર ચાલુ રાખવાની સજા તરીકે લેવામાં આવ્યું છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, અમેરિકાએ ચીન સામે આવું કોઈ પગલું ભર્યું નથી, જે રશિયન તેલનો બીજો મોટો ખરીદદાર છે. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ પછી ભારતે રશિયા પાસેથી તેલની આયાત વધારી યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયા પછી ભારતે રશિયાથી તેલની આયાત લગભગ શૂન્યથી વધારીને 2 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ કરી હતી, પરંતુ હવે આ આંકડો ઘટી શકે છે કારણ કે રિફાઇનરીઓ નવા ઓર્ડર આપવામાં ખચકાટ અનુભવી રહી છે. આ બાબત સાથે સંકળાયેલા નિષ્ણાતો માને છે કે જો ભારત રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદી ઘટાડે છે, તો રશિયાને સસ્તા ભાવે તેલ વેચવું પડી શકે છે. કદાચ તે ચીનને વધુ ઓફર આપી શકે છે. ભારત રશિયન તેલને બદલે મધ્ય પૂર્વના તેલનો ઉપયોગ કરી શકે છે જો ભારતીય રિફાઇનરીઓ રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનું ઘટાડશે અથવા બંધ કરશે, તો તેઓ અમેરિકા, મધ્ય પૂર્વ અને આફ્રિકન દેશોમાંથી તેલ ખરીદવાનો વિકલ્પ પસંદ કરી શકે છે. બીજી તરફ, રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ અને નાયરા એનર્જી જેવી ખાનગી રિફાઇનરીઓએ હજુ સુધી આ બાબતે કંઈ કહ્યું નથી. ભારત પેટ્રોલિયમના ભૂતપૂર્વ રિફાઇનરી ડિરેક્ટર આર. રામચંદ્રને બ્લૂમબર્ગને જણાવ્યું હતું કે ટૂંકા ગાળાના વિક્ષેપોને નિયંત્રિત કરી શકાય છે. તેમણે કહ્યું- "થોડા સમય માટે કાર્યકારી સમસ્યાઓ હોઈ શકે છે, પરંતુ તેલનો પુરવઠો અને માગ સંતુલિત થશે." તેમણે કહ્યું કે મધ્ય પૂર્વ તેની ભૌગોલિક નિકટતા અને તેલની વિશાળ વિવિધતાને કારણે ભારતીય રિફાઇનરીઓ માટે સ્વાભાવિક પસંદગી છે.
What's Your Reaction?
