ટ્રમ્પે આર્મેનિયા-અઝરબૈજાન વચ્ચેના 37 વર્ષ જૂના યુદ્ધનો અંત કરાવ્યો:વિવાદિત જમીન પર કોરિડોર બનાવવા પર કરાર, જેનું નામ ટ્રમ્પ રૂટ હશે
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન વચ્ચે 37 વર્ષ જૂના યુદ્ધનો અંત લાવવા માટે એક કરાર કર્યો છે. શુક્રવારે ટ્રમ્પની હાજરીમાં અઝરબૈજાનના રાષ્ટ્રપતિ ઇલ્હમ અલીયેવ અને આર્મેનિયન વડાપ્રધાન નિકોલે શાંતિ કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા. બંને દેશો વિવાદિત વિસ્તાર માટે ટ્રાન્ઝિટ કોરિડોર બનાવવા માટે સંમત થયા છે. આ કોરિડોરને આંતરરાષ્ટ્રીય શાંતિ અને સમૃદ્ધિ માટે ટ્રમ્પ રૂટ નામ આપવામાં આવશે. આ કોરિડોર અઝરબૈજાનને તેના નખ્ચિવન એન્ક્લેવ પ્રદેશ સાથે જોડશે, જે આર્મેનિયામાંથી પસાર થશે. બંને નેતાઓએ ટ્રમ્પ અને તેમની ટીમને શ્રેય આપ્યો અને કહ્યું કે અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિને નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર મળવો જોઈએ. આ સમય દરમિયાન ટ્રમ્પે એકવાર ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંઘર્ષને રોકવાનો દાવો કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે બંને એકબીજા સામે મોટા સંઘર્ષમાં રોકાયેલા છે. આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન ઉપરાંત, ટ્રમ્પે અત્યાર સુધીમાં વિશ્વભરમાં 6 વધુ યુદ્ધોનો અંત લાવવાનો દાવો કર્યો છે. ટ્રમ્પ રૂટ પર તેલ અને ગેસ પાઇપલાઇન પણ નાખવામાં આવશે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે આ વર્ષની શરૂઆતમાં બંને દેશો સાથે વાતચીત શરૂ કરી હતી. કરાર પછી, ટ્રમ્પ રૂટ પર રેલ, તેલ-ગેસ પાઇપલાઇન અને ફાઇબર ઓપ્ટિક લાઇન વિકસાવવા માટે આવતા અઠવાડિયે વાતચીત શરૂ થશે. આ ઉપરાંત ઊર્જા, ટેકનોલોજી અને અર્થતંત્રમાં સહયોગ વધારવા માટે અમેરિકા સાથે અલગ કરારો પર પણ હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા છે. આ ઉપરાંત આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાનએ OSCE મિન્સ્ક ગ્રુપને વિસર્જન કરવાની માંગણી કરતા પત્ર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આ ગ્રુપ 1990 ના દાયકાથી રશિયા, ફ્રાન્સ અને અમેરિકાના નેતૃત્વમાં આ વિવાદમાં મધ્યસ્થી કરી રહ્યું હતું. ટ્રમ્પે તેને સમગ્ર વિશ્વ માટે ઐતિહાસિક દિવસ ગણાવ્યો શુક્રવારે થયેલા કરાર પહેલા, ટ્રમ્પે તેને આર્મેનિયા, અઝરબૈજાન, અમેરિકા અને સમગ્ર વિશ્વ માટે ઐતિહાસિક દિવસ ગણાવ્યો હતો. ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે આ સમિટ દક્ષિણ કાકેશસ ક્ષેત્રની સંભાવનાઓને સંપૂર્ણપણે ખોલવામાં મદદ કરશે. 1988થી આર્મેનિયા-અઝરબૈજાન વિવાદ 1920ના દાયકામાં સોવિયેત સંઘે આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન પર કબજો કર્યો. 1980ના દાયકા દરમિયાન સોવિયેત શાસન નબળું પડ્યું. આ પછી, 1988માં નાગોર્નો-કારાબાખની સંસદે આર્મેનિયા સાથે જવાનું નક્કી કર્યું. આનાથી આ વિસ્તારમાં રહેતા અઝરબૈજાની લોકોનો ગુસ્સો વધ્યો. 1991માં બંને સમુદાયો વચ્ચે હિંસક અથડામણો વધુ તીવ્ર બની. આર્મેનિયનો ખ્રિસ્તી છે, જ્યારે અઝરબૈજાનીઓ તુર્કી મૂળના મુસ્લિમ છે. આ ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક તફાવતોએ બે સમુદાયો વચ્ચે અવિશ્વાસ અને સંઘર્ષને વેગ આપ્યો. બંને પક્ષોએ એકબીજા પર સાંસ્કૃતિક વારસો, મસ્જિદો અને ચર્ચોને નુકસાન પહોંચાડવાનો આરોપ લગાવ્યો.
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન વચ્ચે 37 વર્ષ જૂના યુદ્ધનો અંત લાવવા માટે એક કરાર કર્યો છે. શુક્રવારે ટ્રમ્પની હાજરીમાં અઝરબૈજાનના રાષ્ટ્રપતિ ઇલ્હમ અલીયેવ અને આર્મેનિયન વડાપ્રધાન નિકોલે શાંતિ કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા. બંને દેશો વિવાદિત વિસ્તાર માટે ટ્રાન્ઝિટ કોરિડોર બનાવવા માટે સંમત થયા છે. આ કોરિડોરને આંતરરાષ્ટ્રીય શાંતિ અને સમૃદ્ધિ માટે ટ્રમ્પ રૂટ નામ આપવામાં આવશે. આ કોરિડોર અઝરબૈજાનને તેના નખ્ચિવન એન્ક્લેવ પ્રદેશ સાથે જોડશે, જે આર્મેનિયામાંથી પસાર થશે. બંને નેતાઓએ ટ્રમ્પ અને તેમની ટીમને શ્રેય આપ્યો અને કહ્યું કે અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિને નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર મળવો જોઈએ. આ સમય દરમિયાન ટ્રમ્પે એકવાર ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંઘર્ષને રોકવાનો દાવો કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે બંને એકબીજા સામે મોટા સંઘર્ષમાં રોકાયેલા છે. આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન ઉપરાંત, ટ્રમ્પે અત્યાર સુધીમાં વિશ્વભરમાં 6 વધુ યુદ્ધોનો અંત લાવવાનો દાવો કર્યો છે. ટ્રમ્પ રૂટ પર તેલ અને ગેસ પાઇપલાઇન પણ નાખવામાં આવશે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે આ વર્ષની શરૂઆતમાં બંને દેશો સાથે વાતચીત શરૂ કરી હતી. કરાર પછી, ટ્રમ્પ રૂટ પર રેલ, તેલ-ગેસ પાઇપલાઇન અને ફાઇબર ઓપ્ટિક લાઇન વિકસાવવા માટે આવતા અઠવાડિયે વાતચીત શરૂ થશે. આ ઉપરાંત ઊર્જા, ટેકનોલોજી અને અર્થતંત્રમાં સહયોગ વધારવા માટે અમેરિકા સાથે અલગ કરારો પર પણ હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા છે. આ ઉપરાંત આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાનએ OSCE મિન્સ્ક ગ્રુપને વિસર્જન કરવાની માંગણી કરતા પત્ર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આ ગ્રુપ 1990 ના દાયકાથી રશિયા, ફ્રાન્સ અને અમેરિકાના નેતૃત્વમાં આ વિવાદમાં મધ્યસ્થી કરી રહ્યું હતું. ટ્રમ્પે તેને સમગ્ર વિશ્વ માટે ઐતિહાસિક દિવસ ગણાવ્યો શુક્રવારે થયેલા કરાર પહેલા, ટ્રમ્પે તેને આર્મેનિયા, અઝરબૈજાન, અમેરિકા અને સમગ્ર વિશ્વ માટે ઐતિહાસિક દિવસ ગણાવ્યો હતો. ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે આ સમિટ દક્ષિણ કાકેશસ ક્ષેત્રની સંભાવનાઓને સંપૂર્ણપણે ખોલવામાં મદદ કરશે. 1988થી આર્મેનિયા-અઝરબૈજાન વિવાદ 1920ના દાયકામાં સોવિયેત સંઘે આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન પર કબજો કર્યો. 1980ના દાયકા દરમિયાન સોવિયેત શાસન નબળું પડ્યું. આ પછી, 1988માં નાગોર્નો-કારાબાખની સંસદે આર્મેનિયા સાથે જવાનું નક્કી કર્યું. આનાથી આ વિસ્તારમાં રહેતા અઝરબૈજાની લોકોનો ગુસ્સો વધ્યો. 1991માં બંને સમુદાયો વચ્ચે હિંસક અથડામણો વધુ તીવ્ર બની. આર્મેનિયનો ખ્રિસ્તી છે, જ્યારે અઝરબૈજાનીઓ તુર્કી મૂળના મુસ્લિમ છે. આ ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક તફાવતોએ બે સમુદાયો વચ્ચે અવિશ્વાસ અને સંઘર્ષને વેગ આપ્યો. બંને પક્ષોએ એકબીજા પર સાંસ્કૃતિક વારસો, મસ્જિદો અને ચર્ચોને નુકસાન પહોંચાડવાનો આરોપ લગાવ્યો.
What's Your Reaction?
Suraj Singh
Welcome to My Profile
