ચોખા ખાવાથી ડાયાબિટીસ થાય?:જાણો એના વિશેની માન્યતાઓ અને 8 સ્વાસ્થ્ય લાભ; ભાત અને રોટલી બન્નેમાંથી વધુ શું સારું?
શું ચોખા ખાવાથી ડાયાબિટીસ થાય છે? જવાબ છે ના. શું ચોખા ખાવાથી ચરબી વધે છે? જવાબ એ છે કે આ એકમાત્ર કારણ નથી. છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં ચોખા વિશે એવી ધારણા બની છે કે એ સારો ખોરાક નથી. આ એક સંપૂર્ણપણે ખોટી ધારણા છે, જેના કારણે લોકો તેમની થાળીમાંથી ચોખા એટલે કે ભાત ટાળવા લાગ્યા છે. માનવજાત ઓછામાં ઓછા 5,000 વર્ષથી ચોખા ઉગાડી રહી છે. એ વિશ્વની અડધાથી વધુ વસતિ માટે મુખ્ય ખોરાક છે. વિશ્વના મોટા ભાગના ચોખા એશિયન દેશોમાં ઉગાડવામાં આવે છે. ચોખા ગ્લુટેનમુક્ત છે, તેથી એ ઘઉં અથવા ગ્લુટેનથી એલર્જી ધરાવતા લોકો માટે પણ સલામત છે. ડિહાઇડ્રેશન અને થાક ટાળવા માટે તમારા આહારમાં ચોખા જેવા પૌષ્ટિક, સરળતાથી સુપાચ્ય અને ઉચ્ચ ઊર્જા ધરાવતા ખોરાકનો સમાવેશ કરવો એ એક સ્માર્ટ અને વૈજ્ઞાનિક પસંદગી હોઈ શકે છે. આજે ' ફિઝિકલ હેલ્થ'માં આપણે ચોખા (ભાત) વિશે વાત કરીશું. આ સાથે આપણે જાણીશું કે ચોખામાં જટિલ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ હોય છે ચોખામાં જટિલ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ હોય છે, જે ધીમે ધીમે શરીરને ઊર્જા પૂરી પાડે છે. સફેદ ચોખા પચવામાં સરળ હોય છે, તેથી એ તાવ, ડિહાઇડ્રેશન અથવા પાચન સંબંધિત સમસ્યાઓમાં ફાયદાકારક છે. બીજી તરફ, બ્રાઉન ચોખામાં વધુ ફાઇબર, વિટામિન બી અને એન્ટીઑકિસડન્ટ હોય છે, જે પાચન, ચયાપચય અને હૃદયના સ્વાસ્થ્યમાં મદદરૂપ થાય છે. ચોખાનું પોષણ મૂલ્ય શું છે? સફેદ અને ભૂરા ચોખાના પોષણ મૂલ્યમાં મોટો તફાવત છે. સફેદ ચોખામાં મુખ્યત્વે કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ હોય છે અને એને રિફાઇન્ડ અથવા પ્રોસેસ્ડ કરવામાં આવે છે. એનો ઉપરનો ભાગ એટલે કે ભૂસું દૂર થઈ જાય છે, જેના કારણે એમાં રહેલાં ઘણાં જરૂરી પોષકતત્ત્વો ઓછાં થઈ જાય છે. ભૂસું વધુ ફાઇબર, વિટામિન અને ખનિજોથી ભરપૂર હોય છે. એ પાચન સુધારવા અને હૃદયને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદરૂપ માનવામાં આવે છે. ગ્રાફિકમાં એનું પોષણ મૂલ્ય જુઓ- ચોખામાં આવશ્યક ખનિજો અને વિટામિન- બી હોય છે બ્રાઉન રાઈસ વિટામિન B1 એટલે કે થાઈમિન, B3 એટલે કે નિયાસિન, B6, મેગ્નેશિયમ, મેંગેનીઝ અને સેલેનિયમનો ખાસ સારો સ્ત્રોત છે, જોકે સફેદ ચોખામાં આ પોષકતત્ત્વો પ્રક્રિયા દરમિયાન મોટેભાગે ખોવાઈ જાય છે. ભાત ખાવાના સ્વાસ્થ્ય લાભો ભાત ખાવાના ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો છે, ખાસ કરીને બ્રાઉન રાઇસ ખાવાના. આ એના મુખ્ય ફાયદા છે- ભાત ખાવા સંબંધિત કેટલાક સામાન્ય પ્રશ્નો અને જવાબો પ્રશ્ન: શું ડાયાબિટીસના દર્દીઓ ભાત ખાઈ શકે છે? જવાબ: હા, ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકો બ્રાઉન રાઇસ ખાઈ શકે છે. બ્રાઉન રાઇસમાં પ્રમાણમાં ઓછો ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ (GI) (લગભગ 50-55) હોય છે, જેના કારણે એ શરીરમાં ધીમે ધીમે પચે છે અને બ્લડશુગરમાં અચાનક વધારો થતો નથી. વધુમાં, એમાં વધુ ફાઇબર, મેગ્નેશિયમ અને એન્ટીઑકિસડન્ટ હોય છે, જે ઇન્સ્યુલિન કાર્યક્ષમતામાં સુધારો કરવામાં મદદ કરે છે, જોકે માત્રાનું નિયંત્રણ મહત્ત્વપૂર્ણ છે અને ભોજનમાં પ્રોટીન અથવા ફાઇબર ઉમેરવાથી બ્લડશુગર વધુ સંતુલિત રહી શકે છે. ડૉક્ટર અથવા ડાયટિશિયનની સલાહ લેવી હંમેશાં વધુ સારી છે. પ્રશ્ન: શું ચોખા વજન ઘટાડવા માટે સારા છે? જવાબ: હા, વજન ઘટાડવા માટે બ્રાઉન રાઈસ એક સારો વિકલ્પ હોઈ શકે છે, કારણ કે એમાં વધુ ફાઇબર હોય છે, જે લાંબા સમય સુધી પેટ ભરેલું રાખે છે અને બિનજરૂરી ભૂખ ઓછી કરે છે. બ્રાઉન રાઈસમાં જટિલ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ હોય છે, જે શરીરને ધીમે ધીમે ઊર્જા આપે છે અને ચરબીનો સંગ્રહ ઘટાડી શકે છે. એ સફેદ ચોખા કરતાં વધુ પૌષ્ટિક છે અને ઇન્સ્યુલિન સ્પાઇક્સ પણ ઘટાડે છે, જોકે વજન ઘટાડવા માટે કુલ કેલરી અને જીવનશૈલી પણ ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. પ્રશ્ન: શું પ્રેગ્નન્ટ સ્ત્રીઓ ભાત ખાઈ શકે છે? જવાબ: હા, સગર્ભા સ્ત્રીઓ માટે ભાત સારો ખોરાક હોઈ શકે છે, ખાસ કરીને બ્રાઉન રાઈસ, કારણ કે એમાં ફાઇબર, આયર્ન, મેગ્નેશિયમ, વિટામિન બી અને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન જરૂરી ખનિજો હોય છે. ફાઇબર પાચનમાં સુધારો કરે છે અને કબજિયાત જેવી સામાન્ય સમસ્યાઓમાં રાહત આપે છે. વધુમાં, ભાતમાં ગ્લુટેન હોતું નથી, જે એને પેટ માટે હળવું બનાવે છે, જોકે ખોરાકનું પ્રમાણ સંતુલિત હોવું જોઈએ અને દરેક સ્ત્રીની સ્થિતિ અલગ હોય છે, તેથી ડૉક્ટરની સલાહ લો. પ્રશ્ન: શું રાત્રે ભાત ખાવા યોગ્ય છે? જવાબ: હા, રાત્રે ભાત ખાવાથી કોઈ નુકસાન થતું નથી, ખાસ કરીને જો એ યોગ્ય માત્રામાં અને યોગ્ય રીતે ખાવામાં આવે તો. ભાતમાં રહેલું એમિનો એસિડ ટ્રિપ્ટોફન ઊંઘ સુધારવામાં મદદ કરે છે. ભાત સરળતાથી પચી જાય છે અને જો ઓછા તેલ અને મસાલામાં રાંધવામાં આવે તો એ રાત્રિભોજન માટે પણ યોગ્ય છે. સફેદ ચોખા બ્રાઉન ચોખા કરતાં ઝડપથી પચે છે, તેથી જે લોકોને રાત્રે ગેસ અથવા ભારેપણાની સમસ્યા હોય છે તેઓ સફેદ ભાત પસંદ કરી શકે છે. ભાતની માત્રા મર્યાદિત રાખવાનું અને એની સાથે પ્રોટીન અને ફાઇબરથી ભરપૂર વસ્તુઓ ખાવાનું ધ્યાનમાં રાખો. પ્રશ્ન: ભાત કોણે ન ખાવા જોઈએ? જવાબ: ચોખા સામાન્ય રીતે સલામત છે, પરંતુ અમુક પરિસ્થિતિઓમાં એને ટાળવાની જરૂર પડી શકે છે: વધુમાં, પ્રોસેસ્ડ સફેદ ચોખામાં ફાઇબર અને પોષણ ઓછાં હોય છે, તેથી એને વારંવાર અને મોટી માત્રામાં ન ખાવા જોઈએ. બ્રાઉન ચોખામાં ફાયટોલેટ્સ હોય છે, જે ચોક્કસ ખનિજોના શોષણને ધીમું કરી શકે છે, તેથી એને મધ્યમ માત્રામાં ખાવા.
શું ચોખા ખાવાથી ડાયાબિટીસ થાય છે? જવાબ છે ના. શું ચોખા ખાવાથી ચરબી વધે છે? જવાબ એ છે કે આ એકમાત્ર કારણ નથી. છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં ચોખા વિશે એવી ધારણા બની છે કે એ સારો ખોરાક નથી. આ એક સંપૂર્ણપણે ખોટી ધારણા છે, જેના કારણે લોકો તેમની થાળીમાંથી ચોખા એટલે કે ભાત ટાળવા લાગ્યા છે. માનવજાત ઓછામાં ઓછા 5,000 વર્ષથી ચોખા ઉગાડી રહી છે. એ વિશ્વની અડધાથી વધુ વસતિ માટે મુખ્ય ખોરાક છે. વિશ્વના મોટા ભાગના ચોખા એશિયન દેશોમાં ઉગાડવામાં આવે છે. ચોખા ગ્લુટેનમુક્ત છે, તેથી એ ઘઉં અથવા ગ્લુટેનથી એલર્જી ધરાવતા લોકો માટે પણ સલામત છે. ડિહાઇડ્રેશન અને થાક ટાળવા માટે તમારા આહારમાં ચોખા જેવા પૌષ્ટિક, સરળતાથી સુપાચ્ય અને ઉચ્ચ ઊર્જા ધરાવતા ખોરાકનો સમાવેશ કરવો એ એક સ્માર્ટ અને વૈજ્ઞાનિક પસંદગી હોઈ શકે છે. આજે ' ફિઝિકલ હેલ્થ'માં આપણે ચોખા (ભાત) વિશે વાત કરીશું. આ સાથે આપણે જાણીશું કે ચોખામાં જટિલ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ હોય છે ચોખામાં જટિલ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ હોય છે, જે ધીમે ધીમે શરીરને ઊર્જા પૂરી પાડે છે. સફેદ ચોખા પચવામાં સરળ હોય છે, તેથી એ તાવ, ડિહાઇડ્રેશન અથવા પાચન સંબંધિત સમસ્યાઓમાં ફાયદાકારક છે. બીજી તરફ, બ્રાઉન ચોખામાં વધુ ફાઇબર, વિટામિન બી અને એન્ટીઑકિસડન્ટ હોય છે, જે પાચન, ચયાપચય અને હૃદયના સ્વાસ્થ્યમાં મદદરૂપ થાય છે. ચોખાનું પોષણ મૂલ્ય શું છે? સફેદ અને ભૂરા ચોખાના પોષણ મૂલ્યમાં મોટો તફાવત છે. સફેદ ચોખામાં મુખ્યત્વે કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ હોય છે અને એને રિફાઇન્ડ અથવા પ્રોસેસ્ડ કરવામાં આવે છે. એનો ઉપરનો ભાગ એટલે કે ભૂસું દૂર થઈ જાય છે, જેના કારણે એમાં રહેલાં ઘણાં જરૂરી પોષકતત્ત્વો ઓછાં થઈ જાય છે. ભૂસું વધુ ફાઇબર, વિટામિન અને ખનિજોથી ભરપૂર હોય છે. એ પાચન સુધારવા અને હૃદયને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદરૂપ માનવામાં આવે છે. ગ્રાફિકમાં એનું પોષણ મૂલ્ય જુઓ- ચોખામાં આવશ્યક ખનિજો અને વિટામિન- બી હોય છે બ્રાઉન રાઈસ વિટામિન B1 એટલે કે થાઈમિન, B3 એટલે કે નિયાસિન, B6, મેગ્નેશિયમ, મેંગેનીઝ અને સેલેનિયમનો ખાસ સારો સ્ત્રોત છે, જોકે સફેદ ચોખામાં આ પોષકતત્ત્વો પ્રક્રિયા દરમિયાન મોટેભાગે ખોવાઈ જાય છે. ભાત ખાવાના સ્વાસ્થ્ય લાભો ભાત ખાવાના ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો છે, ખાસ કરીને બ્રાઉન રાઇસ ખાવાના. આ એના મુખ્ય ફાયદા છે- ભાત ખાવા સંબંધિત કેટલાક સામાન્ય પ્રશ્નો અને જવાબો પ્રશ્ન: શું ડાયાબિટીસના દર્દીઓ ભાત ખાઈ શકે છે? જવાબ: હા, ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકો બ્રાઉન રાઇસ ખાઈ શકે છે. બ્રાઉન રાઇસમાં પ્રમાણમાં ઓછો ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ (GI) (લગભગ 50-55) હોય છે, જેના કારણે એ શરીરમાં ધીમે ધીમે પચે છે અને બ્લડશુગરમાં અચાનક વધારો થતો નથી. વધુમાં, એમાં વધુ ફાઇબર, મેગ્નેશિયમ અને એન્ટીઑકિસડન્ટ હોય છે, જે ઇન્સ્યુલિન કાર્યક્ષમતામાં સુધારો કરવામાં મદદ કરે છે, જોકે માત્રાનું નિયંત્રણ મહત્ત્વપૂર્ણ છે અને ભોજનમાં પ્રોટીન અથવા ફાઇબર ઉમેરવાથી બ્લડશુગર વધુ સંતુલિત રહી શકે છે. ડૉક્ટર અથવા ડાયટિશિયનની સલાહ લેવી હંમેશાં વધુ સારી છે. પ્રશ્ન: શું ચોખા વજન ઘટાડવા માટે સારા છે? જવાબ: હા, વજન ઘટાડવા માટે બ્રાઉન રાઈસ એક સારો વિકલ્પ હોઈ શકે છે, કારણ કે એમાં વધુ ફાઇબર હોય છે, જે લાંબા સમય સુધી પેટ ભરેલું રાખે છે અને બિનજરૂરી ભૂખ ઓછી કરે છે. બ્રાઉન રાઈસમાં જટિલ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ હોય છે, જે શરીરને ધીમે ધીમે ઊર્જા આપે છે અને ચરબીનો સંગ્રહ ઘટાડી શકે છે. એ સફેદ ચોખા કરતાં વધુ પૌષ્ટિક છે અને ઇન્સ્યુલિન સ્પાઇક્સ પણ ઘટાડે છે, જોકે વજન ઘટાડવા માટે કુલ કેલરી અને જીવનશૈલી પણ ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. પ્રશ્ન: શું પ્રેગ્નન્ટ સ્ત્રીઓ ભાત ખાઈ શકે છે? જવાબ: હા, સગર્ભા સ્ત્રીઓ માટે ભાત સારો ખોરાક હોઈ શકે છે, ખાસ કરીને બ્રાઉન રાઈસ, કારણ કે એમાં ફાઇબર, આયર્ન, મેગ્નેશિયમ, વિટામિન બી અને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન જરૂરી ખનિજો હોય છે. ફાઇબર પાચનમાં સુધારો કરે છે અને કબજિયાત જેવી સામાન્ય સમસ્યાઓમાં રાહત આપે છે. વધુમાં, ભાતમાં ગ્લુટેન હોતું નથી, જે એને પેટ માટે હળવું બનાવે છે, જોકે ખોરાકનું પ્રમાણ સંતુલિત હોવું જોઈએ અને દરેક સ્ત્રીની સ્થિતિ અલગ હોય છે, તેથી ડૉક્ટરની સલાહ લો. પ્રશ્ન: શું રાત્રે ભાત ખાવા યોગ્ય છે? જવાબ: હા, રાત્રે ભાત ખાવાથી કોઈ નુકસાન થતું નથી, ખાસ કરીને જો એ યોગ્ય માત્રામાં અને યોગ્ય રીતે ખાવામાં આવે તો. ભાતમાં રહેલું એમિનો એસિડ ટ્રિપ્ટોફન ઊંઘ સુધારવામાં મદદ કરે છે. ભાત સરળતાથી પચી જાય છે અને જો ઓછા તેલ અને મસાલામાં રાંધવામાં આવે તો એ રાત્રિભોજન માટે પણ યોગ્ય છે. સફેદ ચોખા બ્રાઉન ચોખા કરતાં ઝડપથી પચે છે, તેથી જે લોકોને રાત્રે ગેસ અથવા ભારેપણાની સમસ્યા હોય છે તેઓ સફેદ ભાત પસંદ કરી શકે છે. ભાતની માત્રા મર્યાદિત રાખવાનું અને એની સાથે પ્રોટીન અને ફાઇબરથી ભરપૂર વસ્તુઓ ખાવાનું ધ્યાનમાં રાખો. પ્રશ્ન: ભાત કોણે ન ખાવા જોઈએ? જવાબ: ચોખા સામાન્ય રીતે સલામત છે, પરંતુ અમુક પરિસ્થિતિઓમાં એને ટાળવાની જરૂર પડી શકે છે: વધુમાં, પ્રોસેસ્ડ સફેદ ચોખામાં ફાઇબર અને પોષણ ઓછાં હોય છે, તેથી એને વારંવાર અને મોટી માત્રામાં ન ખાવા જોઈએ. બ્રાઉન ચોખામાં ફાયટોલેટ્સ હોય છે, જે ચોક્કસ ખનિજોના શોષણને ધીમું કરી શકે છે, તેથી એને મધ્યમ માત્રામાં ખાવા.
What's Your Reaction?
