SCએ કહ્યું- સંબંધ તૂટ્યા પછી રેપ કેસ ગલત:આનાથી આરોપીની છબી ખરાબ થાય છે, ન્યાય વ્યવસ્થા પર પણ બોજ પડે છે
ગુરુવારે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયમાં, સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે જો બે સહમતિથી બનેલા પુખ્ત વયના લોકો વચ્ચેનો સંબંધ પાછળથી તૂટી જાય છે અથવા તેમની વચ્ચે અંતર આવે છે, તો તેને લગ્નનું ખોટું વચન આપીને બળાત્કારનો કેસ બનાવી શકાય નહીં. આ ટિપ્પણી જસ્ટિસ બી.વી. નાગરત્ના અને જસ્ટિસ સતીશ ચંદ્ર શર્માની બેન્ચે કરી હતી. બેન્ચે કહ્યું કે આવા કેસો ન્યાય વ્યવસ્થા પર બિનજરૂરી બોજ તો નાખે છે જ, પરંતુ આરોપી વ્યક્તિની સામાજિક છબીને પણ ગંભીર નુકસાન પહોંચાડે છે. સુપ્રીમ કોર્ટે પુનરોચ્ચાર કર્યો કે લગ્નના વચનનો ભંગ કરવો એ ખોટા વચન તરીકે ગણી શકાય નહીં, સિવાય કે સંબંધની શરૂઆતથી જ આરોપી તરફથી છેતરપિંડીનો ઇરાદો હોય. બેન્ચે કહ્યું કે લગ્નના વચન તોડવાને ખોટો વચન કહીને કલમ 376 હેઠળ બળાત્કારનો કેસ દાખલ કરવો ખોટું છે. આ વલણ અંગે અગાઉ પણ ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે. આ નિર્ણય સાથે, સુપ્રીમ કોર્ટે મહારાષ્ટ્રના અમોલ ભગવાન નેહુલ સામેના બળાત્કારના કેસને રદ કર્યો. આરોપી નેહુલે સુપ્રીમ કોર્ટમાં બોમ્બે હાઈકોર્ટના આદેશને પડકાર્યો હતો, જેમાં તેની સામે નોંધાયેલી ફોજદારી કાર્યવાહી રદ કરવાનો ઇનકાર કરવામાં આવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે હાઇકોર્ટના આદેશને રદ કર્યો અને ફોજદારી કાર્યવાહીનો અંત લાવ્યો. કોર્ટે લિવ-ઇન પછી બળાત્કારના આરોપને પણ ખોટો જાહેર કર્યો હતો આ પહેલા સુપ્રીમ કોર્ટે માર્ચમાં એક કેસમાં કહ્યું હતું કે 16 વર્ષ સુધી લિવ-ઇન રિલેશનશિપમાં રહ્યા પછી કોઈ પણ મહિલા પુરુષ પર બળાત્કારનો આરોપ લગાવી શકતી નથી. ફક્ત લગ્નનું વચન તોડવાથી બળાત્કારનો કેસ બનતો નથી, સિવાય કે એ સાબિત થાય કે શરૂઆતથી જ લગ્ન કરવાનો કોઈ ઈરાદો નહોતો. 2022માં મહિલાએ તેના ભૂતપૂર્વ લિવ-ઇન પાર્ટનર સામે બળાત્કારનો કેસ દાખલ કર્યો હતો. તેણીનો આરોપ હતો કે 2006માં તેના જીવનસાથીએ બળજબરીથી તેના ઘરમાં ઘૂસીને તેની સાથે શારીરિક સંબંધ બાંધ્યા હતા. બાદમાં, તેણે લગ્નના બહાને 16 વર્ષ સુધી તેનું શોષણ કર્યું. પછી તેણે બીજી સ્ત્રી સાથે લગ્ન કર્યા. કોર્ટે કહ્યું- એક શિક્ષિત મહિલા આટલા વર્ષો સુધી છેતરાયેલી કેવી રીતે રહી શકે? ચુકાદો આપતી વખતે, ન્યાયાધીશ વિક્રમ નાથ અને ન્યાયાધીશ સંદીપ મહેતાની બેન્ચે કહ્યું કે જો કોઈ મહિલા આટલા લાંબા સમય સુધી સંબંધમાં રહે છે, તો તેને છેતરપિંડી કે બળજબરી કહી શકાય નહીં. આ બળાત્કારનો નહીં પણ લિવ-ઇન રિલેશનશિપ ખરાબ થવાનો કિસ્સો છે. કોર્ટે પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો કે એક શિક્ષિત અને આત્મનિર્ભર મહિલા આટલા વર્ષો સુધી કોઈના છેતરપિંડીમાં કેવી રીતે રહી શકે? એ કેવી રીતે શક્ય છે કે જ્યારે તેનો જીવનસાથી અચાનક બીજા કોઈ સાથે લગ્ન કરે છે, ત્યારે તે કેસ દાખલ કરે? કોર્ટે કેસ બંધ કરી દીધો, એમ કહીને કે કેસ ચાલુ રાખવો એ કાનૂની પ્રક્રિયાનો દુરુપયોગ હશે.
ગુરુવારે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયમાં, સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે જો બે સહમતિથી બનેલા પુખ્ત વયના લોકો વચ્ચેનો સંબંધ પાછળથી તૂટી જાય છે અથવા તેમની વચ્ચે અંતર આવે છે, તો તેને લગ્નનું ખોટું વચન આપીને બળાત્કારનો કેસ બનાવી શકાય નહીં. આ ટિપ્પણી જસ્ટિસ બી.વી. નાગરત્ના અને જસ્ટિસ સતીશ ચંદ્ર શર્માની બેન્ચે કરી હતી. બેન્ચે કહ્યું કે આવા કેસો ન્યાય વ્યવસ્થા પર બિનજરૂરી બોજ તો નાખે છે જ, પરંતુ આરોપી વ્યક્તિની સામાજિક છબીને પણ ગંભીર નુકસાન પહોંચાડે છે. સુપ્રીમ કોર્ટે પુનરોચ્ચાર કર્યો કે લગ્નના વચનનો ભંગ કરવો એ ખોટા વચન તરીકે ગણી શકાય નહીં, સિવાય કે સંબંધની શરૂઆતથી જ આરોપી તરફથી છેતરપિંડીનો ઇરાદો હોય. બેન્ચે કહ્યું કે લગ્નના વચન તોડવાને ખોટો વચન કહીને કલમ 376 હેઠળ બળાત્કારનો કેસ દાખલ કરવો ખોટું છે. આ વલણ અંગે અગાઉ પણ ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે. આ નિર્ણય સાથે, સુપ્રીમ કોર્ટે મહારાષ્ટ્રના અમોલ ભગવાન નેહુલ સામેના બળાત્કારના કેસને રદ કર્યો. આરોપી નેહુલે સુપ્રીમ કોર્ટમાં બોમ્બે હાઈકોર્ટના આદેશને પડકાર્યો હતો, જેમાં તેની સામે નોંધાયેલી ફોજદારી કાર્યવાહી રદ કરવાનો ઇનકાર કરવામાં આવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે હાઇકોર્ટના આદેશને રદ કર્યો અને ફોજદારી કાર્યવાહીનો અંત લાવ્યો. કોર્ટે લિવ-ઇન પછી બળાત્કારના આરોપને પણ ખોટો જાહેર કર્યો હતો
આ પહેલા સુપ્રીમ કોર્ટે માર્ચમાં એક કેસમાં કહ્યું હતું કે 16 વર્ષ સુધી લિવ-ઇન રિલેશનશિપમાં રહ્યા પછી કોઈ પણ મહિલા પુરુષ પર બળાત્કારનો આરોપ લગાવી શકતી નથી. ફક્ત લગ્નનું વચન તોડવાથી બળાત્કારનો કેસ બનતો નથી, સિવાય કે એ સાબિત થાય કે શરૂઆતથી જ લગ્ન કરવાનો કોઈ ઈરાદો નહોતો. 2022માં મહિલાએ તેના ભૂતપૂર્વ લિવ-ઇન પાર્ટનર સામે બળાત્કારનો કેસ દાખલ કર્યો હતો. તેણીનો આરોપ હતો કે 2006માં તેના જીવનસાથીએ બળજબરીથી તેના ઘરમાં ઘૂસીને તેની સાથે શારીરિક સંબંધ બાંધ્યા હતા. બાદમાં, તેણે લગ્નના બહાને 16 વર્ષ સુધી તેનું શોષણ કર્યું. પછી તેણે બીજી સ્ત્રી સાથે લગ્ન કર્યા. કોર્ટે કહ્યું- એક શિક્ષિત મહિલા આટલા વર્ષો સુધી છેતરાયેલી કેવી રીતે રહી શકે?
ચુકાદો આપતી વખતે, ન્યાયાધીશ વિક્રમ નાથ અને ન્યાયાધીશ સંદીપ મહેતાની બેન્ચે કહ્યું કે જો કોઈ મહિલા આટલા લાંબા સમય સુધી સંબંધમાં રહે છે, તો તેને છેતરપિંડી કે બળજબરી કહી શકાય નહીં. આ બળાત્કારનો નહીં પણ લિવ-ઇન રિલેશનશિપ ખરાબ થવાનો કિસ્સો છે. કોર્ટે પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો કે એક શિક્ષિત અને આત્મનિર્ભર મહિલા આટલા વર્ષો સુધી કોઈના છેતરપિંડીમાં કેવી રીતે રહી શકે? એ કેવી રીતે શક્ય છે કે જ્યારે તેનો જીવનસાથી અચાનક બીજા કોઈ સાથે લગ્ન કરે છે, ત્યારે તે કેસ દાખલ કરે? કોર્ટે કેસ બંધ કરી દીધો, એમ કહીને કે કેસ ચાલુ રાખવો એ કાનૂની પ્રક્રિયાનો દુરુપયોગ હશે.
What's Your Reaction?
Suraj Singh
hello
