મિનિમમ બેલેન્સ ન રાખવા બદલ દંડ:પાંચ વર્ષમાં 11 જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોએ ખાતાધારકો પાસેથી 9,000 કરોડ રૂપિયા વસૂલ્યા
છેલ્લા 5 વર્ષમાં, દેશની 11 સરકારી બેંકોએ તેમના બચત ખાતાઓમાં લઘુત્તમ સરેરાશ બેલેન્સ ન જાળવવા બદલ ગ્રાહકો પાસેથી લગભગ 9,000 કરોડ રૂપિયાનો દંડ વસૂલ્યો છે. કેટલીક જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો ગ્રાહકો પાસેથી માસિક ધોરણે તેમના ખાતામાં લઘુત્તમ બેલેન્સ ન રાખવા બદલ દંડ વસૂલતી હતી, જ્યારે કેટલીક બેંકો ત્રિમાસિક ધોરણે તેને વસૂલ કરતી હતી. જોકે, પ્રધાનમંત્રી જન ધન ખાતું, મૂળભૂત બચત બેંક ડિપોઝિટ ખાતું અને પગાર ખાતું જેવા ખાતાઓને લઘુત્તમ બેલેન્સની જરૂરિયાતમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે. ખાનગી બેંકો સરકારનું સાંભળતી નથી રાજ્યસભામાં એક પ્રશ્નના જવાબમાં નાણા રાજ્યમંત્રી પંકજ ચૌધરીએ આ માહિતી આપી હતી. મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય સેવાઓ વિભાગ (DFS) એ બેંકોને લઘુત્તમ સરેરાશ બેલેન્સ (MAB) ન જાળવવા બદલ વસૂલવામાં આવતા દંડને તર્કસંગત બનાવવા સલાહ આપી છે. આમાં, અર્ધ-શહેરી અને ગ્રામીણ વિસ્તારોના ગ્રાહકોને રાહત આપવા પર ખાસ ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. એવું લાગે છે કે 11 સરકારી બેંકોમાંથી ફક્ત 7 બેંકોએ આ સલાહનું પાલન કર્યું છે. અન્ય 4 બેંકોએ પણ કહ્યું છે કે તેઓ ટૂંક સમયમાં આવું કરશે. પરંતુ ઘણી ખાનગી બેંકો આમ કરી રહી નથી. કેટલીક બેંકો હજુ પણ આ ફી કેમ વસૂલી રહી છે? RBI માર્ગદર્શિકા હેઠળ, બેંકો તેમના બોર્ડ દ્વારા મંજૂર કરાયેલી નીતિઓ અનુસાર દંડ નક્કી કરી શકે છે. પરંતુ આ દંડ ખાતું ખોલતી વખતે સંમત થયેલા વાસ્તવિક બેલેન્સ અને લઘુત્તમ બેલેન્સ વચ્ચેના તફાવત પર નિશ્ચિત ટકાવારી હોવો જોઈએ.
છેલ્લા 5 વર્ષમાં, દેશની 11 સરકારી બેંકોએ તેમના બચત ખાતાઓમાં લઘુત્તમ સરેરાશ બેલેન્સ ન જાળવવા બદલ ગ્રાહકો પાસેથી લગભગ 9,000 કરોડ રૂપિયાનો દંડ વસૂલ્યો છે. કેટલીક જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો ગ્રાહકો પાસેથી માસિક ધોરણે તેમના ખાતામાં લઘુત્તમ બેલેન્સ ન રાખવા બદલ દંડ વસૂલતી હતી, જ્યારે કેટલીક બેંકો ત્રિમાસિક ધોરણે તેને વસૂલ કરતી હતી. જોકે, પ્રધાનમંત્રી જન ધન ખાતું, મૂળભૂત બચત બેંક ડિપોઝિટ ખાતું અને પગાર ખાતું જેવા ખાતાઓને લઘુત્તમ બેલેન્સની જરૂરિયાતમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે. ખાનગી બેંકો સરકારનું સાંભળતી નથી રાજ્યસભામાં એક પ્રશ્નના જવાબમાં નાણા રાજ્યમંત્રી પંકજ ચૌધરીએ આ માહિતી આપી હતી. મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય સેવાઓ વિભાગ (DFS) એ બેંકોને લઘુત્તમ સરેરાશ બેલેન્સ (MAB) ન જાળવવા બદલ વસૂલવામાં આવતા દંડને તર્કસંગત બનાવવા સલાહ આપી છે. આમાં, અર્ધ-શહેરી અને ગ્રામીણ વિસ્તારોના ગ્રાહકોને રાહત આપવા પર ખાસ ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. એવું લાગે છે કે 11 સરકારી બેંકોમાંથી ફક્ત 7 બેંકોએ આ સલાહનું પાલન કર્યું છે. અન્ય 4 બેંકોએ પણ કહ્યું છે કે તેઓ ટૂંક સમયમાં આવું કરશે. પરંતુ ઘણી ખાનગી બેંકો આમ કરી રહી નથી. કેટલીક બેંકો હજુ પણ આ ફી કેમ વસૂલી રહી છે? RBI માર્ગદર્શિકા હેઠળ, બેંકો તેમના બોર્ડ દ્વારા મંજૂર કરાયેલી નીતિઓ અનુસાર દંડ નક્કી કરી શકે છે. પરંતુ આ દંડ ખાતું ખોલતી વખતે સંમત થયેલા વાસ્તવિક બેલેન્સ અને લઘુત્તમ બેલેન્સ વચ્ચેના તફાવત પર નિશ્ચિત ટકાવારી હોવો જોઈએ.
What's Your Reaction?
