'પુરુષોને સ્ત્રીઓથી બચાવો!':આ માન્યતા તાજેતરની કેટલીક ઘટનાઓનું પરિણામ હોઈ શકે; કપલને ખુલ્લા મને વાતચીત માટે નિષ્ણાતો આપે છે 6 ટિપ્સ
પ્રશ્ન: હું 32 વર્ષની છું અને દિલ્હીમાં એક ખાનગી કંપનીમાં કામ કરું છું. મારા લગ્નને 5 વર્ષ થયા છે અને અમારા સંબંધો અત્યાર સુધી ખૂબ જ પ્રેમાળ અને સમજદાર રહ્યા છે. મારા પતિ ખૂબ જ કાળજી રાખનારા છે, પરંતુ તાજેતરમાં કંઈક એવું બન્યું જેણે મને હૃદય સુધી હચમચાવી નાખ્યું. એક દિવસ તેમના કેટલાક મિત્રો ઘરે આવ્યા. દારૂ પીતી વખતે વાતચીત દરમિયાન, મારા પતિ અને તેમના મિત્રોએ કહ્યું કે 'આજકાલ સ્ત્રીઓ સમાજ માટે સૌથી મોટો ખતરો બની ગઈ છે. હવે પુરુષોને સ્ત્રીઓથી નહીં, સ્ત્રીઓથી પુરુષોને રક્ષણ આપવાની જરૂર છે.' તાજેતરમાં કેટલાક સમાચાર આવ્યા હતા જેમાં સ્ત્રીઓએ પોતાના પતિઓને મારી નાખ્યા હતા. પરંતુ આવી કેટલીક ઘટનાઓને કારણે આવા નિષ્કર્ષ કાઢવા ખતરનાક છે. મારા પતિના મોઢેથી આવી વાતો સાંભળીને મને ખૂબ જ દુઃખ થયું. મને દુઃખ થયું કે જેની સાથે હું સૌથી સુરક્ષિત અનુભવતી હતી તે વ્યક્તિ પણ આવી ઉપરછલ્લી વિચારસરણી (સ્ત્રીવિરોધી) ધરાવી શકે છે. હવે મારા મનમાં ઘણા પ્રશ્નો ઉભા થઈ રહ્યા છે - શું હું આ બાબતને વધુ પડતું મહત્ત્વ આપી રહી છું? શું મારે તેની સાથે વાત કરવી જોઈએ? શું અમારો સંબંધ નબળો પડી રહ્યો છે? હું આ ગૂંગળામણને કેવી રીતે હેન્ડલ કરી શકું?' નિષ્ણાત: અદિતિ સક્સેના, કાઉન્સેલિંગ સાયકોલોજિસ્ટ, ભોપાલ જવાબ: તમારી લાગણીઓ અને તમારું દુઃખ એકદમ વાજબી છે. જ્યારે આપણે કોઈની સાથે સંબંધમાં હોઈએ છીએ, ત્યારે આપણે ફક્ત તેમની સાથે સમય વિતાવતા નથી પણ તેમના વિચારો, તેમના વલણ અને તેમના મૂલ્યો સાથે પણ જોડાઈએ છીએ. જો તે વ્યક્તિ એવું કંઈક કહે જે તમારા વિશ્વાસને ડગમગાવે છે, તો તમને દુઃખ થવું સ્વાભાવિક છે. આ ફક્ત એક ટિપ્પણી નહોતી પરંતુ તે ઊંડી સામાજિક માન્યતાઓનો એક ભાગ છે જેના કારણે તેઓ સ્ત્રીઓ વિશે ગેરસમજો ધરાવે છે. ચાલો આ પરિસ્થિતિને સમજવા અને તેનો સામનો કરવા માટે દરેક પગલા પર નજર કરીએ. શું તમે વધુ પડતી પ્રતિક્રિયા આપી રહ્યા છો? 'ના, તમે બિલકુલ વધારે પડતી પ્રતિક્રિયા આપી રહ્યા નથી. તમારી પ્રતિક્રિયા એક સંવેદનશીલ અને જાગૃત માનવીની છે. જ્યારે તમારા જીવનસાથી તમારા મૂલ્યો, તમારી ઓળખ અથવા તમારા જેન્ડર વિશે કંઈક ઉપરછલ્લું કહે છે, ત્યારે તમારા માટે અસુરક્ષિત અને દુઃખી થવું સ્વાભાવિક છે. આ ફક્ત એક નિવેદન નથી, પરંતુ એવી વાત છે જે તમારા એવા સંબંધના પાયાને સ્પર્શે છે, જે પરસ્પર આદર અને સમજણ પર આધારિત હતો.' 'તમે તમારા પતિને ફક્ત તમારા જીવનસાથી તરીકે જ નહીં, પણ એક એવી વ્યક્તિ તરીકે પણ જુઓ છો જે તમને સમજે છે અને સમાજમાં સમાનતામાં માને છે, તેથી તમને ગૂંગળામણ થઈ રહી છે. તેમની ટિપ્પણી તે માન્યતાને પડકારે છે.' શું મારે આ વિશે મારા પતિ સાથે વાત કરવી જોઈએ? 'હા, તમારે ચોક્કસ વાત કરવી જોઈએ. પરંતુ આ વાતચીત ગુસ્સા, આરોપ કે દલીલના મૂડમાં નહીં, પરંતુ શાંત અને ખુલ્લા મનથી થવી જોઈએ. વાતચીત એ સંબંધોમાં સૌથી મોટો સેતુ છે, જે અંતર ઘટાડી શકે છે. જો તમે આ મુદ્દાને દબાવશો, તો તમારા મનમાં આ ગૂંગળામણ વધશે અને તે તમારા સંબંધોમાં વધુ ગેરસમજ પેદા કરી શકે છે.' 'વાતચીત શરૂ કરવાની શ્રેષ્ઠ રીત એ છે કે તમારી લાગણીઓ વ્યક્ત કરો. તમે કહી શકો છો- તે દિવસે જ્યારે તમે અને તમારા મિત્રોએ કહ્યું કે સ્ત્રીઓ પુરુષો માટે ખતરો છે, ત્યારે મને ખૂબ દુઃખ થયું. હું જાણવા માંગુ છું કે તમે આવું કેમ વિચારો છો. શું આપણે આ વિશે ખૂલીને વાત કરી શકીએ? આ પ્રકારની શરૂઆત તમને આક્રમક નહીં બનાવે અને ન તો તમારા પતિને બચાવાત્મક સ્થિતિમાં લાવશે. તે વાતચીતનો એક એવો માર્ગ ખોલશે જ્યાં તમે બંને એકબીજાને સમજી શકશો. શું તમારા સંબંધો નબળા પડી રહ્યા છે? 'આ પ્રશ્ન ખૂબ જ ઊંડો છે અને તેનો જવાબ છે- ના. તમારો સંબંધ નબળો નથી પડી રહ્યો, પરંતુ તેને સંભાળવાની જરૂર છે. સમય સાથે દરેક સંબંધ બદલાય છે. શરૂઆતમાં, પ્રેમ અને સ્નેહ બધું સરળ લાગે છે, પરંતુ જેમ જેમ સમય પસાર થાય છે, તેમ તેમ વૈચારિક તફાવતો અને સામાજિક વિચારસરણી સામે આવે છે. આ કોઈ નબળાઈ નથી, પરંતુ સંબંધની પરિપક્વતાનો એક ભાગ છે.' 'તમારા પતિની ટિપ્પણી તેમનો પોતાનો અભિપ્રાય હોઈ શકે છે અથવા તે સમાજમાં ઊંડા મૂળવાળી માનસિકતાનું પરિણામ હોઈ શકે છે જે પુરુષોને સ્ત્રીઓ વિરુદ્ધ સામાન્ય નિવેદનો આપવા માટે દબાણ કરે છે. તે ખરેખર એવું ન પણ માનતો હોય છતાં. દારૂના નશામાં અથવા મિત્રો વચ્ચે આવી વાતો કહેવાનું સામાજિક દબાણનો ભાગ હોઈ શકે છે.' 'મહત્ત્વની વાત એ છે કે તમે આ મુદ્દાને એક તક તરીકે લો. જો તમે બંને ખૂલીને વાત કરો અને એકબીજાના વિચારો સમજવાનો પ્રયાસ કરો તો આ તમારા સંબંધોને મજબૂત બનાવવાની તક બની શકે છે.' આ પરિસ્થિતિનો સામનો કેવી રીતે કરવો? 'આ ગૂંગળામણ અને મૂંઝવણને દૂર કરવા માટે, તમારે ભાવનાત્મક અને વ્યવહારિક બંને સ્તરે કામ કરવું પડશે. આ પ્રક્રિયા સરળ નહીં હોય, પરંતુ તે તમારા સંબંધોને વધુ ગાઢ અને મજબૂત બનાવી શકે છે. આ કેટલાક પગલાં છે જે તમે લઈ શકો છો-' તમારી લાગણીઓને સ્વીકારો 'તમને દુઃખ અને ઠેસ પહોંચાડતી લાગણીઓને દબાવી ન રાખો તે તમારા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે. તમારી લાગણીઓને પેન અને કાગળથી લખો, નજીકના મિત્ર સાથે શેર કરો અથવા તમારા વિચારો ડાયરીમાં નોંધો. આ તમારા મનને હળવું કરશે.' શાંત મનથી વાત કરો 'તમારા પતિ સાથે વાત કરવા માટે યોગ્ય સમય અને વાતાવરણ પસંદ કરો. દારૂના નશામાં શું કહેવામાં આવે છે તેના માટે બહાના ન બનાવો, કારણ કે જ્યારે નશામાં હોય છે, ત્યારે ઘણીવાર ફક્ત તે જ વાતો બહાર આવે છે જે મનમાં ક્યાંક દબાયેલી હોય છે. પરંતુ વાતચીત હંમેશા શાંત અને આદરપૂર્ણ હોવી જોઈએ.' તેમનો દૃષ્ટિકોણ સમજો એવું પણ શક્ય છે કે તમારા પતિએ ગુસ્સામાં અથવા મિત્રોમાં વાતાવરણ બનાવવા માટે આ વાત કહી હોય. તેને પૂછો કે શું તે ખરેખર એવું માને છે? તેના વિચાર પાછળનું કારણ જાણવાનો પ્રયાસ કરો. કદાચ આ તેની પોતાની વિચારસરણી નહીં, પણ સમાજનો પ્રભાવ છે. જો તેને પોતાના કહેવાનો પસ્તાવો હોય અને તે આ ભૂલ સુધારવા માંગે છે, તો તેને મદદ કરો. વ્યાવસાયિક મદદ લેવી જો વાતચીત કામ ન કરે અથવા તમને લાગે કે આ સમસ્યા તમારા સંબંધોને વધુ અસર કરી રહી છે, તો કપલ્સ થેરાપી અથવા રિલેશનશિપ કાઉન
પ્રશ્ન: હું 32 વર્ષની છું અને દિલ્હીમાં એક ખાનગી કંપનીમાં કામ કરું છું. મારા લગ્નને 5 વર્ષ થયા છે અને અમારા સંબંધો અત્યાર સુધી ખૂબ જ પ્રેમાળ અને સમજદાર રહ્યા છે. મારા પતિ ખૂબ જ કાળજી રાખનારા છે, પરંતુ તાજેતરમાં કંઈક એવું બન્યું જેણે મને હૃદય સુધી હચમચાવી નાખ્યું. એક દિવસ તેમના કેટલાક મિત્રો ઘરે આવ્યા. દારૂ પીતી વખતે વાતચીત દરમિયાન, મારા પતિ અને તેમના મિત્રોએ કહ્યું કે 'આજકાલ સ્ત્રીઓ સમાજ માટે સૌથી મોટો ખતરો બની ગઈ છે. હવે પુરુષોને સ્ત્રીઓથી નહીં, સ્ત્રીઓથી પુરુષોને રક્ષણ આપવાની જરૂર છે.' તાજેતરમાં કેટલાક સમાચાર આવ્યા હતા જેમાં સ્ત્રીઓએ પોતાના પતિઓને મારી નાખ્યા હતા. પરંતુ આવી કેટલીક ઘટનાઓને કારણે આવા નિષ્કર્ષ કાઢવા ખતરનાક છે. મારા પતિના મોઢેથી આવી વાતો સાંભળીને મને ખૂબ જ દુઃખ થયું. મને દુઃખ થયું કે જેની સાથે હું સૌથી સુરક્ષિત અનુભવતી હતી તે વ્યક્તિ પણ આવી ઉપરછલ્લી વિચારસરણી (સ્ત્રીવિરોધી) ધરાવી શકે છે. હવે મારા મનમાં ઘણા પ્રશ્નો ઉભા થઈ રહ્યા છે - શું હું આ બાબતને વધુ પડતું મહત્ત્વ આપી રહી છું? શું મારે તેની સાથે વાત કરવી જોઈએ? શું અમારો સંબંધ નબળો પડી રહ્યો છે? હું આ ગૂંગળામણને કેવી રીતે હેન્ડલ કરી શકું?' નિષ્ણાત: અદિતિ સક્સેના, કાઉન્સેલિંગ સાયકોલોજિસ્ટ, ભોપાલ જવાબ: તમારી લાગણીઓ અને તમારું દુઃખ એકદમ વાજબી છે. જ્યારે આપણે કોઈની સાથે સંબંધમાં હોઈએ છીએ, ત્યારે આપણે ફક્ત તેમની સાથે સમય વિતાવતા નથી પણ તેમના વિચારો, તેમના વલણ અને તેમના મૂલ્યો સાથે પણ જોડાઈએ છીએ. જો તે વ્યક્તિ એવું કંઈક કહે જે તમારા વિશ્વાસને ડગમગાવે છે, તો તમને દુઃખ થવું સ્વાભાવિક છે. આ ફક્ત એક ટિપ્પણી નહોતી પરંતુ તે ઊંડી સામાજિક માન્યતાઓનો એક ભાગ છે જેના કારણે તેઓ સ્ત્રીઓ વિશે ગેરસમજો ધરાવે છે. ચાલો આ પરિસ્થિતિને સમજવા અને તેનો સામનો કરવા માટે દરેક પગલા પર નજર કરીએ. શું તમે વધુ પડતી પ્રતિક્રિયા આપી રહ્યા છો? 'ના, તમે બિલકુલ વધારે પડતી પ્રતિક્રિયા આપી રહ્યા નથી. તમારી પ્રતિક્રિયા એક સંવેદનશીલ અને જાગૃત માનવીની છે. જ્યારે તમારા જીવનસાથી તમારા મૂલ્યો, તમારી ઓળખ અથવા તમારા જેન્ડર વિશે કંઈક ઉપરછલ્લું કહે છે, ત્યારે તમારા માટે અસુરક્ષિત અને દુઃખી થવું સ્વાભાવિક છે. આ ફક્ત એક નિવેદન નથી, પરંતુ એવી વાત છે જે તમારા એવા સંબંધના પાયાને સ્પર્શે છે, જે પરસ્પર આદર અને સમજણ પર આધારિત હતો.' 'તમે તમારા પતિને ફક્ત તમારા જીવનસાથી તરીકે જ નહીં, પણ એક એવી વ્યક્તિ તરીકે પણ જુઓ છો જે તમને સમજે છે અને સમાજમાં સમાનતામાં માને છે, તેથી તમને ગૂંગળામણ થઈ રહી છે. તેમની ટિપ્પણી તે માન્યતાને પડકારે છે.' શું મારે આ વિશે મારા પતિ સાથે વાત કરવી જોઈએ? 'હા, તમારે ચોક્કસ વાત કરવી જોઈએ. પરંતુ આ વાતચીત ગુસ્સા, આરોપ કે દલીલના મૂડમાં નહીં, પરંતુ શાંત અને ખુલ્લા મનથી થવી જોઈએ. વાતચીત એ સંબંધોમાં સૌથી મોટો સેતુ છે, જે અંતર ઘટાડી શકે છે. જો તમે આ મુદ્દાને દબાવશો, તો તમારા મનમાં આ ગૂંગળામણ વધશે અને તે તમારા સંબંધોમાં વધુ ગેરસમજ પેદા કરી શકે છે.' 'વાતચીત શરૂ કરવાની શ્રેષ્ઠ રીત એ છે કે તમારી લાગણીઓ વ્યક્ત કરો. તમે કહી શકો છો- તે દિવસે જ્યારે તમે અને તમારા મિત્રોએ કહ્યું કે સ્ત્રીઓ પુરુષો માટે ખતરો છે, ત્યારે મને ખૂબ દુઃખ થયું. હું જાણવા માંગુ છું કે તમે આવું કેમ વિચારો છો. શું આપણે આ વિશે ખૂલીને વાત કરી શકીએ? આ પ્રકારની શરૂઆત તમને આક્રમક નહીં બનાવે અને ન તો તમારા પતિને બચાવાત્મક સ્થિતિમાં લાવશે. તે વાતચીતનો એક એવો માર્ગ ખોલશે જ્યાં તમે બંને એકબીજાને સમજી શકશો. શું તમારા સંબંધો નબળા પડી રહ્યા છે? 'આ પ્રશ્ન ખૂબ જ ઊંડો છે અને તેનો જવાબ છે- ના. તમારો સંબંધ નબળો નથી પડી રહ્યો, પરંતુ તેને સંભાળવાની જરૂર છે. સમય સાથે દરેક સંબંધ બદલાય છે. શરૂઆતમાં, પ્રેમ અને સ્નેહ બધું સરળ લાગે છે, પરંતુ જેમ જેમ સમય પસાર થાય છે, તેમ તેમ વૈચારિક તફાવતો અને સામાજિક વિચારસરણી સામે આવે છે. આ કોઈ નબળાઈ નથી, પરંતુ સંબંધની પરિપક્વતાનો એક ભાગ છે.' 'તમારા પતિની ટિપ્પણી તેમનો પોતાનો અભિપ્રાય હોઈ શકે છે અથવા તે સમાજમાં ઊંડા મૂળવાળી માનસિકતાનું પરિણામ હોઈ શકે છે જે પુરુષોને સ્ત્રીઓ વિરુદ્ધ સામાન્ય નિવેદનો આપવા માટે દબાણ કરે છે. તે ખરેખર એવું ન પણ માનતો હોય છતાં. દારૂના નશામાં અથવા મિત્રો વચ્ચે આવી વાતો કહેવાનું સામાજિક દબાણનો ભાગ હોઈ શકે છે.' 'મહત્ત્વની વાત એ છે કે તમે આ મુદ્દાને એક તક તરીકે લો. જો તમે બંને ખૂલીને વાત કરો અને એકબીજાના વિચારો સમજવાનો પ્રયાસ કરો તો આ તમારા સંબંધોને મજબૂત બનાવવાની તક બની શકે છે.' આ પરિસ્થિતિનો સામનો કેવી રીતે કરવો? 'આ ગૂંગળામણ અને મૂંઝવણને દૂર કરવા માટે, તમારે ભાવનાત્મક અને વ્યવહારિક બંને સ્તરે કામ કરવું પડશે. આ પ્રક્રિયા સરળ નહીં હોય, પરંતુ તે તમારા સંબંધોને વધુ ગાઢ અને મજબૂત બનાવી શકે છે. આ કેટલાક પગલાં છે જે તમે લઈ શકો છો-' તમારી લાગણીઓને સ્વીકારો 'તમને દુઃખ અને ઠેસ પહોંચાડતી લાગણીઓને દબાવી ન રાખો તે તમારા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે. તમારી લાગણીઓને પેન અને કાગળથી લખો, નજીકના મિત્ર સાથે શેર કરો અથવા તમારા વિચારો ડાયરીમાં નોંધો. આ તમારા મનને હળવું કરશે.' શાંત મનથી વાત કરો 'તમારા પતિ સાથે વાત કરવા માટે યોગ્ય સમય અને વાતાવરણ પસંદ કરો. દારૂના નશામાં શું કહેવામાં આવે છે તેના માટે બહાના ન બનાવો, કારણ કે જ્યારે નશામાં હોય છે, ત્યારે ઘણીવાર ફક્ત તે જ વાતો બહાર આવે છે જે મનમાં ક્યાંક દબાયેલી હોય છે. પરંતુ વાતચીત હંમેશા શાંત અને આદરપૂર્ણ હોવી જોઈએ.' તેમનો દૃષ્ટિકોણ સમજો એવું પણ શક્ય છે કે તમારા પતિએ ગુસ્સામાં અથવા મિત્રોમાં વાતાવરણ બનાવવા માટે આ વાત કહી હોય. તેને પૂછો કે શું તે ખરેખર એવું માને છે? તેના વિચાર પાછળનું કારણ જાણવાનો પ્રયાસ કરો. કદાચ આ તેની પોતાની વિચારસરણી નહીં, પણ સમાજનો પ્રભાવ છે. જો તેને પોતાના કહેવાનો પસ્તાવો હોય અને તે આ ભૂલ સુધારવા માંગે છે, તો તેને મદદ કરો. વ્યાવસાયિક મદદ લેવી જો વાતચીત કામ ન કરે અથવા તમને લાગે કે આ સમસ્યા તમારા સંબંધોને વધુ અસર કરી રહી છે, તો કપલ્સ થેરાપી અથવા રિલેશનશિપ કાઉન્સેલિંગનો સંપર્ક કરવામાં અચકાશો નહીં. એક તટસ્થ નિષ્ણાત તમને બંનેને એકબીજાને વધુ સારી રીતે સમજવામાં મદદ કરી શકે છે. સંબંધની શરૂઆત યાદ રાખો તમે બંનેએ આ સંબંધ પ્રેમ, આદર અને સમાનતાના પાયા પર બનાવ્યો છે. તે પાયાને ફરીથી મજબૂત કરવાનો પ્રયાસ કરો. તમારા પતિને કહો કે તમે તેની સાથે છો કારણ કે તમે તેના વિચારો અને મૂલ્યોને મહત્વ આપો છો. જો તેના વિચારમાં પરિવર્તનની જરૂર હોય, તો તેને પ્રેમ અને સમજણથી લાવવાનો પ્રયાસ કરો. છેલ્લી વાત તમારો પ્રશ્ન ફક્ત તમારા પતિ સાથેના તમારા સંબંધ વિશે નથી, પરંતુ એક મોટા સામાજિક મુદ્દાનો ભાગ છે. આજે પણ, સમાજમાં લિંગ (જાતી) વિશે ગેરમાન્યતાઓ અસ્તિત્વમાં છે અને આ માન્યતાઓ ક્યારેક આપણા નજીકના સંબંધોમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે. આનો અર્થ એ નથી કે તમારો સંબંધ નબળો છે. આ તમારા અને તમારા પતિ માટે એકબીજાને વધુ સારી રીતે સમજવા અને તમારા સંબંધને મજબૂત બનાવવાની તક છે. તમારા હૃદયની વાત સાંભળો. તમારો પ્રેમ અને તમારો આત્મસન્માન બંને કિંમતી છે. તેમને સુરક્ષિત કરો અને તમે બંનેએ સાથે મળીને પસંદ કરેલા પાયા પર તમારા સંબંધોને ફરીથી બનાવો.
What's Your Reaction?
