'ફળોનો રાજા' ત્વચાનો દુશ્મન!:શું તમને પણ ચાંદા કે ખીલ થાય છે? જાણો કોણે કેરી ખાવાનું ટાળવું જોઈએ
ઉનાળામાં 'ફળોના રાજા' કેરી ખાવાનું દરેકને ગમે છે. આ રસદાર ફળ ન માત્ર સ્વાદમાં ઉત્તમ છે પણ પોષણથી પણ ભરપૂર છે. તેમાં વિટામિન C, મેગ્નેશિયમ, પોટેશિયમ અને ફાઇબર જેવા જરૂરી તત્વો હોય છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. જોકે, કેટલાક લોકોને 2-3 કેરી ખાધા પછી અથવા થોડા દિવસો સુધી સતત એક કેરી ખાધા પછી પણ ખીલ એટલે કે પિમ્પલ્સ થઈ જાય છે. આખરે આવું કેમ થાય છે? શું કેરી ખરેખર ત્વચાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે? તો ચાલો, આજે 'કામના સમાચાર'માં જાણીએ કે કેરી અને ખીલ વચ્ચે શું સંબંધ છે? સાથે જ વાત કરીશું કે- નિષ્ણાત: પ્રિયા પાલીવાલ, ચીફ ડાયટિશિયન, શ્રી બાલાજી એક્શન મેડિકલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ, દિલ્હી પ્રશ્ન- શું કેરી ખાવાથી ખીલ થાય છે? જવાબ: ડાયટિશિયન પ્રિયા પાલીવાલ કહે છે કે, કેરી ખાવાથી ખીલ થાય છે, જોકે, તે સાબિત કરવા માટે કોઈ સીધો વૈજ્ઞાનિક પુરાવો નથી. જોકે, કેટલાક કારણો છે, જેના કારણે કેરી ખાવાથી ત્વચા પર ખીલ અથવા મોઢામાં ચાંદા પડી શકે છે. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજીએ- ચાલો આ મુદ્દાઓને વિગતવાર સમજીએ. હાઈ ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ કેરીમાં હાઈ ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ (GI) હોય છે. તેનો અર્થ એ થયો કે, કેરી ખાવાથી શરીરમાં શુગર લેવલ ઝડપથી વધે છે. તેનાથી ઇન્સ્યૂલિનનું સ્તર પણ વધે છે, જેના કારણે ત્વચામાં વધુ સીબમ (એક પ્રકારનું તેલ) ઉત્પન્ન થાય છે. આ વધારાનું સીબમ ત્વચાના છિદ્રો (Pores)ને બંધ કરી શકે છે અને ખીલનું કારણ બની શકે છે. છાલ કાઢ્યા વિના ખાવું કેરીની છાલ અને તેનો રસ એક ખાસ પ્રકારનું કેમિકલ (5-રેસોર્સિનોલ) ઉત્પન્ન કરે છે, જે છોડના રક્ષણ માટે છે. આ આપણી ત્વચાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. જ્યારે તે હાથ કે ચહેરાની ત્વચાના સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે તેનાથી ખીલ જેવા નિશાન થઈ શકે છે. જો આ કેરીનો રસ કે છાલ મોંની અંદર જાય તો તેનાથી સ્ટૉમેટાઇટિસ (Stomatitis) થઈ શકે છે. એટલે કે, મોંમાં બળતરા અને ચાંદા થઈ શકે છે. કેલ્શિયમ કાર્બાઇડનું જોખમ કેરીને ઝડપથી પકવવા માટે કેટલાક લોકો કેલ્શિયમ કાર્બાઇડ નામના કેમિકલનો ઉપયોગ કરે છે. આ કેમિકલ ભેજ સાથે જોડાઈને એસિટિલીન ગેસ બનાવે છે. આ ગેસ મોંના આંતરિક પરતમાં ખંજવાળ અને બળતરા પેદા કરે છે. તેનાથી મોઢામાં ચાંદા પડી શકે છે. pH લેવલ કેરી હળવી એસિડિક હોય છે. તેનો pH લગભગ 4 છે. મોટાભાગના લોકો માટે તે હાનિકારક નથી પરંતુ જો કોઈના શરીરમાં વિટામિનની ઊણપ હોય, તો કેરી ખાવાથી મોંમાં બળતરા અથવા ચાંદા પડી શકે છે. પ્રશ્ન- કયા લોકોએ કેરી ખાવાનું ટાળવું જોઈએ? જવાબ: કેરી એક સ્વાદિષ્ટ અને સ્વસ્થ ફળ છે પરંતુ કેટલાક લોકોએ તેને ખાતી વખતે સાવચેત રહેવું જોઈએ. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજીએ- પ્રશ્ન- કઈ વસ્તુઓ સાથે કેરી ખાવાનું ટાળવું જોઈએ? જવાબ: કેરી એક સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક ફળ છે પરંતુ તેને કેટલીક વસ્તુઓ સાથે ખાવાથી ફાયદાને બદલે નુકસાન થઈ શકે છે. આ ગ્રાફિક પરથી સમજીએ- પ્રશ્ન- કેરી ખાતા પહેલાં કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ? જવાબ- આ મુદ્દાઓ પરથી સમજીએ- હંમેશા પાણીમાં પલાળ્યાં પછી ખાવ કેરી ખાતા પહેલાં તેને 2-3 કલાક માટે તાજા પાણીમાં પલાળી રાખો. તેનાથી તેમાં રહેલા ફાઇટિક એસિડ અને જંતુનાશકોને દૂર થઈ જશે. જે પોષક તત્વોના પાચન અને શોષણમાં અવરોધ ઉભો કરે છે. ઠંડી કેરી ન ખાઓ ફ્રિજમાંથી બહાર કાઢ્યા પછી તરત જ ઠંડી કેરી ખાવાનું ટાળવું જોઈએ. તેનાથી ગળામાં દુખાવો અથવા પાચનતંત્રની સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. તેને થોડા સમય માટે રૂમ ટેમ્પરેચરમાં રાખવી જોઈએ. ખાલી પેટે ન ખાવી ખાલી પેટે કેરી ખાવાથી એસિડિટી થઈ શકે છે. તેથી તેને ખાલી પેટ ન ખાવી જોઈએ. સવારે કંઈક ખાધા પછી તેને ખાવું વધુ સારું છે. હંમેશા શુદ્ધ અને પાકેલી કેરી ખરીદો બજારમાંથી કેરી ખરીદતી વખતે ધ્યાનમાં રાખો કે, તેને કાર્બાઇડથી પકાવેલી ન હોવી જોઈએ. આવી કેરી શરીરને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. પ્રશ્ન- શું કેરીને પાણીમાં પલાળીને ખાવાથી ખરેખર ફાયદો થાય છે? જવાબ- કેરીમાં ફાઇટિક એસિડ હોય છે, જે એક એન્ટી-ન્યૂટ્રિએન્ટ પદાર્થ છે. તે શરીરમાં આયર્ન અને કેલ્શિયમ જેવા જરૂરી પોષક તત્વોને યોગ્ય રીતે શોષી શકતું નથી. કેરીને 2-3 કલાક પાણીમાં પલાળી રાખવાથી ફાઇટિક એસિડ ઓછું થાય છે અને શરીરને કેરીમાંથી સારા પોષક તત્વો મળે છે. આ ઉપરાંત, કેરીમાં હાજર ફાઇટોકેમિકલ્સ પણ ઓછા થઈ જાય છે, જેના કારણે તે કુદરતી ચરબી ઘટાડનાર તરીકે કામ કરે છે. કેરીને પલાળી રાખવાથી તેમાંથી જંતુનાશકો, ધૂળ અને ગંદકી પણ દૂર થાય છે, જેનાથી રોગોનું જોખમ ઓછું થાય છે. આ પ્રક્રિયા કેરીના થર્મોજેનિક અસર એટલે કે શરીરમાં ગરમી ઉત્પન્ન કરવાની તેની ક્ષમતાને પણ ઘટાડે છે, જેનાથી ગેસ અને એસિડિટીની સમસ્યામાંથી રાહત મળે છે. પ્રશ્ન- દરરોજ કેટલી કેરી ખાવી જોઈએ? જવાબ: ડાયટિશિયન પ્રિયા પાલીવાલ કહે છે કે, તે તમારા સ્વાસ્થ્ય પર આધાર રાખે છે. સામાન્ય રીતે દરરોજ એક મધ્યમ કદની કેરી ખાવી શ્રેષ્ઠ છે. તેનાથી જરૂરી પોષક તત્વો મળે છે. આ બ્લડ શુગર લેવલને સંતુલિત રાખે છે અને ખીલ અથવા શુગર સ્પાઇક્સનું જોખમ ઘટાડે છે. પ્રશ્ન- જો કેરી ખાધા પછી ખીલ થાય, તો તેનો ઇલાજ કેવી રીતે કરવો? જવાબ- આવી સ્થિતિમાં, કેરી ઓછી માત્રામાં ખાવ. ખાસ કરીને જો તમારી ત્વચા ખીલ પ્રત્યે સંવેદનશીલ હોય. ઉપરાંત, પુષ્કળ પાણી પીવો, સંતુલિત આહાર લો અને ઉચ્ચ ગ્લાયકેમિક ખોરાક ટાળો. તમારા ચહેરાને સ્વચ્છ રાખવા અને બળતરા ઘટાડવા માટે હળવા ક્લીન્ઝરનો ઉપયોગ કરો. જો ઘણા બધા ખીલ હોય, તો ડર્મેટોલૉજિસ્ટની સલાહ લો.
ઉનાળામાં 'ફળોના રાજા' કેરી ખાવાનું દરેકને ગમે છે. આ રસદાર ફળ ન માત્ર સ્વાદમાં ઉત્તમ છે પણ પોષણથી પણ ભરપૂર છે. તેમાં વિટામિન C, મેગ્નેશિયમ, પોટેશિયમ અને ફાઇબર જેવા જરૂરી તત્વો હોય છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. જોકે, કેટલાક લોકોને 2-3 કેરી ખાધા પછી અથવા થોડા દિવસો સુધી સતત એક કેરી ખાધા પછી પણ ખીલ એટલે કે પિમ્પલ્સ થઈ જાય છે. આખરે આવું કેમ થાય છે? શું કેરી ખરેખર ત્વચાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે? તો ચાલો, આજે 'કામના સમાચાર'માં જાણીએ કે કેરી અને ખીલ વચ્ચે શું સંબંધ છે? સાથે જ વાત કરીશું કે- નિષ્ણાત: પ્રિયા પાલીવાલ, ચીફ ડાયટિશિયન, શ્રી બાલાજી એક્શન મેડિકલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ, દિલ્હી પ્રશ્ન- શું કેરી ખાવાથી ખીલ થાય છે? જવાબ: ડાયટિશિયન પ્રિયા પાલીવાલ કહે છે કે, કેરી ખાવાથી ખીલ થાય છે, જોકે, તે સાબિત કરવા માટે કોઈ સીધો વૈજ્ઞાનિક પુરાવો નથી. જોકે, કેટલાક કારણો છે, જેના કારણે કેરી ખાવાથી ત્વચા પર ખીલ અથવા મોઢામાં ચાંદા પડી શકે છે. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજીએ- ચાલો આ મુદ્દાઓને વિગતવાર સમજીએ. હાઈ ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ કેરીમાં હાઈ ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ (GI) હોય છે. તેનો અર્થ એ થયો કે, કેરી ખાવાથી શરીરમાં શુગર લેવલ ઝડપથી વધે છે. તેનાથી ઇન્સ્યૂલિનનું સ્તર પણ વધે છે, જેના કારણે ત્વચામાં વધુ સીબમ (એક પ્રકારનું તેલ) ઉત્પન્ન થાય છે. આ વધારાનું સીબમ ત્વચાના છિદ્રો (Pores)ને બંધ કરી શકે છે અને ખીલનું કારણ બની શકે છે. છાલ કાઢ્યા વિના ખાવું કેરીની છાલ અને તેનો રસ એક ખાસ પ્રકારનું કેમિકલ (5-રેસોર્સિનોલ) ઉત્પન્ન કરે છે, જે છોડના રક્ષણ માટે છે. આ આપણી ત્વચાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. જ્યારે તે હાથ કે ચહેરાની ત્વચાના સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે તેનાથી ખીલ જેવા નિશાન થઈ શકે છે. જો આ કેરીનો રસ કે છાલ મોંની અંદર જાય તો તેનાથી સ્ટૉમેટાઇટિસ (Stomatitis) થઈ શકે છે. એટલે કે, મોંમાં બળતરા અને ચાંદા થઈ શકે છે. કેલ્શિયમ કાર્બાઇડનું જોખમ કેરીને ઝડપથી પકવવા માટે કેટલાક લોકો કેલ્શિયમ કાર્બાઇડ નામના કેમિકલનો ઉપયોગ કરે છે. આ કેમિકલ ભેજ સાથે જોડાઈને એસિટિલીન ગેસ બનાવે છે. આ ગેસ મોંના આંતરિક પરતમાં ખંજવાળ અને બળતરા પેદા કરે છે. તેનાથી મોઢામાં ચાંદા પડી શકે છે. pH લેવલ કેરી હળવી એસિડિક હોય છે. તેનો pH લગભગ 4 છે. મોટાભાગના લોકો માટે તે હાનિકારક નથી પરંતુ જો કોઈના શરીરમાં વિટામિનની ઊણપ હોય, તો કેરી ખાવાથી મોંમાં બળતરા અથવા ચાંદા પડી શકે છે. પ્રશ્ન- કયા લોકોએ કેરી ખાવાનું ટાળવું જોઈએ? જવાબ: કેરી એક સ્વાદિષ્ટ અને સ્વસ્થ ફળ છે પરંતુ કેટલાક લોકોએ તેને ખાતી વખતે સાવચેત રહેવું જોઈએ. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજીએ- પ્રશ્ન- કઈ વસ્તુઓ સાથે કેરી ખાવાનું ટાળવું જોઈએ? જવાબ: કેરી એક સ્વાદિષ્ટ અને પૌષ્ટિક ફળ છે પરંતુ તેને કેટલીક વસ્તુઓ સાથે ખાવાથી ફાયદાને બદલે નુકસાન થઈ શકે છે. આ ગ્રાફિક પરથી સમજીએ- પ્રશ્ન- કેરી ખાતા પહેલાં કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ? જવાબ- આ મુદ્દાઓ પરથી સમજીએ- હંમેશા પાણીમાં પલાળ્યાં પછી ખાવ કેરી ખાતા પહેલાં તેને 2-3 કલાક માટે તાજા પાણીમાં પલાળી રાખો. તેનાથી તેમાં રહેલા ફાઇટિક એસિડ અને જંતુનાશકોને દૂર થઈ જશે. જે પોષક તત્વોના પાચન અને શોષણમાં અવરોધ ઉભો કરે છે. ઠંડી કેરી ન ખાઓ ફ્રિજમાંથી બહાર કાઢ્યા પછી તરત જ ઠંડી કેરી ખાવાનું ટાળવું જોઈએ. તેનાથી ગળામાં દુખાવો અથવા પાચનતંત્રની સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. તેને થોડા સમય માટે રૂમ ટેમ્પરેચરમાં રાખવી જોઈએ. ખાલી પેટે ન ખાવી ખાલી પેટે કેરી ખાવાથી એસિડિટી થઈ શકે છે. તેથી તેને ખાલી પેટ ન ખાવી જોઈએ. સવારે કંઈક ખાધા પછી તેને ખાવું વધુ સારું છે. હંમેશા શુદ્ધ અને પાકેલી કેરી ખરીદો બજારમાંથી કેરી ખરીદતી વખતે ધ્યાનમાં રાખો કે, તેને કાર્બાઇડથી પકાવેલી ન હોવી જોઈએ. આવી કેરી શરીરને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. પ્રશ્ન- શું કેરીને પાણીમાં પલાળીને ખાવાથી ખરેખર ફાયદો થાય છે? જવાબ- કેરીમાં ફાઇટિક એસિડ હોય છે, જે એક એન્ટી-ન્યૂટ્રિએન્ટ પદાર્થ છે. તે શરીરમાં આયર્ન અને કેલ્શિયમ જેવા જરૂરી પોષક તત્વોને યોગ્ય રીતે શોષી શકતું નથી. કેરીને 2-3 કલાક પાણીમાં પલાળી રાખવાથી ફાઇટિક એસિડ ઓછું થાય છે અને શરીરને કેરીમાંથી સારા પોષક તત્વો મળે છે. આ ઉપરાંત, કેરીમાં હાજર ફાઇટોકેમિકલ્સ પણ ઓછા થઈ જાય છે, જેના કારણે તે કુદરતી ચરબી ઘટાડનાર તરીકે કામ કરે છે. કેરીને પલાળી રાખવાથી તેમાંથી જંતુનાશકો, ધૂળ અને ગંદકી પણ દૂર થાય છે, જેનાથી રોગોનું જોખમ ઓછું થાય છે. આ પ્રક્રિયા કેરીના થર્મોજેનિક અસર એટલે કે શરીરમાં ગરમી ઉત્પન્ન કરવાની તેની ક્ષમતાને પણ ઘટાડે છે, જેનાથી ગેસ અને એસિડિટીની સમસ્યામાંથી રાહત મળે છે. પ્રશ્ન- દરરોજ કેટલી કેરી ખાવી જોઈએ? જવાબ: ડાયટિશિયન પ્રિયા પાલીવાલ કહે છે કે, તે તમારા સ્વાસ્થ્ય પર આધાર રાખે છે. સામાન્ય રીતે દરરોજ એક મધ્યમ કદની કેરી ખાવી શ્રેષ્ઠ છે. તેનાથી જરૂરી પોષક તત્વો મળે છે. આ બ્લડ શુગર લેવલને સંતુલિત રાખે છે અને ખીલ અથવા શુગર સ્પાઇક્સનું જોખમ ઘટાડે છે. પ્રશ્ન- જો કેરી ખાધા પછી ખીલ થાય, તો તેનો ઇલાજ કેવી રીતે કરવો? જવાબ- આવી સ્થિતિમાં, કેરી ઓછી માત્રામાં ખાવ. ખાસ કરીને જો તમારી ત્વચા ખીલ પ્રત્યે સંવેદનશીલ હોય. ઉપરાંત, પુષ્કળ પાણી પીવો, સંતુલિત આહાર લો અને ઉચ્ચ ગ્લાયકેમિક ખોરાક ટાળો. તમારા ચહેરાને સ્વચ્છ રાખવા અને બળતરા ઘટાડવા માટે હળવા ક્લીન્ઝરનો ઉપયોગ કરો. જો ઘણા બધા ખીલ હોય, તો ડર્મેટોલૉજિસ્ટની સલાહ લો.
What's Your Reaction?
Suraj Singh
hello
