વિપુલ શાહે બચ્ચનને વિલન બનવા રાજી કર્યા:પિતાએ કહ્યું- 'સફળ ન થાવ તો દુકાને બેસી જજે;' ડિરેક્ટર બની ભારતની પ્રથમ 1000 એપિસોડવાળી સિરિયલ બનાવી

વિપુલ અમૃતલાલ શાહ...આજે આ નામને કોઈ પરિચયની જરૂર નથી. તેમની સફર થિયેટરના બેકસ્ટેજથી શરૂ થઈ હતી અને 70 મીમી સ્ક્રીન પર બોલિવૂડના સુપરસ્ટાર્સને ચમકાવતી રહી. બોલિવૂડના ટોચના દિગ્દર્શક-નિર્માતા વિપુલ એ વ્યક્તિ છે, જેમણે દેશને ડેઈલી સોપનો ખ્યાલ આપ્યો. પરિવારલક્ષી અને બહારની ફિલ્મો બનાવવી એ તેમની ઓળખ છે. તેમની વાર્તા અને દિગ્દર્શનમાં એટલી શક્તિ હતી કે તેમણે બોલિવૂડના સુપરસ્ટારને પડદા પર વિલન બનવા માટે તૈયાર કરી દીધો. આજની સક્સેસ સ્ટોરીમાં વિપુલ શાહ કહી રહ્યા છે પોતાની જર્નીની વાત ... 'બાળપણથી જ સર્જનાત્મક ક્ષેત્રમાં જવા માગતો હતો' 'મારો જન્મ પાર્લે-ઈસ્ટના એક મધ્યમવર્ગીય પરિવારમાં થયો હતો. પાર્લે ઈસ્ટ એક ખુલ્લી જગ્યા હતી, જ્યાં અમે બાળકો આખો દિવસ ફરતાં અને રમતાં રહેતાં. અમારી દુનિયા આજની દુનિયા કરતાં ઘણી અલગ અને સારી હતી. ત્યાં કોઈ દબાણ નહોતું. આ કારણે, મારું વ્યક્તિત્વ પોતાની મેળે ખીલ્યું. હું જે પણ બનવા માગતો હતો એ મારી અંદરથી જ બહાર આવ્યું.' 'મને બાળપણથી જ સર્જનાત્મક ક્ષેત્રમાં સામેલ થવામાં રસ હતો. હું શાળામાં નાટકોનો ભાગ બનતો, અને પછી મેં આ આધારે મારી કોલેજ પસંદ કરી. મેં જુહુની એનએમ કોલેજમાં અભ્યાસ કર્યો. આ કોલેજ આંતર-સ્પર્ધા નાટકો માટે શ્રેષ્ઠ કોલેજ માનવામાં આવતી હતી. અહીંના અમારા દિગ્દર્શક મહેન્દ્ર જોશી અમને પૃથ્વી થિયેટરમાં લઈ ગયા.' 'અહીં મેં બેકસ્ટેજથી શરૂઆત કરી. ધીમે ધીમે હું સ્ટેજ પર આવ્યો અને નાની ભૂમિકાઓ કરી. આ બધાની વચ્ચે મને સમજાયું કે મને અભિનય કરતાં દિગ્દર્શન વધુ ગમે છે. મેં મારા પોતાનાં નાટકો બનાવવાનું શરૂ કર્યું, જે ખૂબ જ લોકપ્રિય થયાં. આ પછી મેં ટીવીમાં કામ કર્યું. અહીં પણ મેં સફળતાનો સ્વાદ ચાખ્યો.' 'મને થિયેટરમાં ક્યારેક ક્યારેક 10 રૂપિયા મળી જતા હતા' 'મારા પરિવારે હંમેશાં દરેક નિર્ણયમાં મને સાથ આપ્યો. પાર્લે-ઈસ્ટમાં પાર્લે ડેપો નામની અમારી એક બુક સ્ટોર હતી, જે હજુ પણ ત્યાં છે. એક વેપારી પરિવારનું વાતાવરણ થોડું અલગ છે. હું કોઈ શ્રીમંત પરિવારમાંથી નહોતો, પણ બધું બરાબર ચાલી રહ્યું હતું. જ્યારે હું થિયેટર કરતો હતો ત્યારે કોઈ આવક નહોતી. જો પૃથ્વી થિયેટરમાં શો કલેક્શન સારું હોય તો ક્યારેક મને 10 રૂપિયા મળતા. આવી સ્થિતિમાં પિતા હંમેશાં મને પૂછતા કે તું તારું જીવન કેવી રીતે ચલાવીશ? મારી પાસે ક્યારેય આ પ્રશ્નનો જવાબ નહોતો, કારણ કે મને પોતે ખબર નહોતી.' 'એક દિવસ મારા પિતાએ મને તેમની સામે બેસાડ્યો અને ફરીથી એ જ પ્રશ્ન પૂછ્યો. એ સમયે મેં તેમને કહ્યું કે 'મને કંઈ ન આપો. હું કોઈ ને કોઈ રસ્તો શોધીશ, પણ મારે આ કરવાનું છે.' -પિતાએ કહ્યું, ઠીક છે, જો તમારે આ કરવું હોય તો એક ઉંમર નક્કી કરો. જો એ ઉંમર સુધીમાં દિગ્દર્શનના ક્ષેત્રમાં કંઈ ન થાય તો તમે સેલ્સમેન બની જશો અને આપણી પુસ્તકોની દુકાનમાં જોડાઈ જશો. મારા પ્રયત્નો ધીમે ધીમે રંગ લાવ્યા, હું સફળ થવા લાગ્યો.' થિયેટર (નાટકો કરતી વખતે) દરમિયાન મારું જીવન વિચરતી જાતિ જેવું હતું 'મારા થિયેટરના દિવસો ખૂબ જ મજેદાર હતા. મારા થિયેટરના દિવસોમાં હું ટીમ સાથે લાંબા પ્રવાસો પર જતો. અમે બધા બસમાં લાકડાના પાટિયા પર બેસીને આખી રાત મુસાફરી કરતા. મુસાફરીની આખી રાત પત્તાં રમવામાં વિતાવતા. બીજા દિવસે ગંતવ્ય સ્થાને પહોંચ્યા પછી અમે આખો દિવસ સૂતા, પછી સેટઅપ ગોઠવતા અને શો કરતા. શો પૂરો થયા પછી, બધો સામાન બસમાં લોડ કરવાનો થતો. પછી અમે પત્તાં રમતાં એ જ બસમાં પાછા ફરતા. એ દિવસોમાં થિયેટરમાં કામ કરવું એ એક વિચરતી જાતિના કામ જેવું હતું.' 'જો હું તેને સંઘર્ષ તરીકે જોઉં તો એ દિવસો મુશ્કેલ હતા. પહેલાં તો અમને પૈસા નહોતા મળતા અને જીવન જીવવાની રીત મુશ્કેલ હતી, પરંતુ મેં એ મુશ્કેલ દિવસોની યાદોને મજેદાર દિવસો તરીકે સાચવી રાખી છે. આખી રાત મિત્રો સાથે પત્તાં રમવા, મજા કરવી, સાથે શો કરવા, પ્રેક્ષકો તરફથી તાળીઓ મેળવવી, આનાથી વધુ મજા શું હોઈ શકે. પૈસા નહોતા, પણ જીવન અદ્ભુત હતું.' દેશનો પહેલો હજાર એપિસોડ ડેઇલી સોપ બનાવ્યો 'હું ગુજરાતી થિયેટર કરતો હતો અને આ સમય દરમિયાન હું વારંવાર ગુજરાત જતો હતો. એ સમયે અમદાવાદ દૂરદર્શન પર ગુજરાતી સિરિયલો બનતી હતી. મેં વિચાર્યું કે મારે આ ટ્રાય કરવી જોઈએ. એક દિવસ હું અને મારો મિત્ર આતિશ પાર્લે-ઈસ્ટમાં રિક્ષામાં જઈ રહ્યા હતા. આતિશે કહ્યું કે પહેલાં અહીં ખૂબ સુંદર બંગલા હતા. ત્યારે સંયુક્ત પરિવારનો ખ્યાલ હતો. આજે જુઓ, બધા તેને તોડીને ફ્લેટ સિસ્ટમમાં રૂપાંતરિત કરી રહ્યા છે. મને આ ખ્યાલ ખૂબ ગમ્યો. મેં તેને કહ્યું કે ચાલો આના પર કંઈક બનાવીએ.' 'આતિશનો પણ એક સંયુક્ત પરિવાર હતો, જે તૂટી ગયો હતો. તેણે કહ્યું કે તેનું ઘર પાત્રોથી ભરેલું હતું. અમે ત્યાંથી પણ કેટલાંક પાત્રો લઈ શકીએ છીએ. અમને ખબર નહોતી કે ડેઈલી સોપ કેવી રીતે બને છે. પછી અમે 'એક મહલ હો સપનો કા' નામનો શો બનાવ્યો અને તે ખૂબ જ હિટ સાબિત થયો. 'એક મહલ હો સપનોં કા' ભારતનો પહેલો ડેઈલી સોપ હતો, જેણે 1000 એપિસોડ પૂરા કર્યા.' પાત્રના મૃત્યુ પર દેશભરમાં શોક સભાઓ યોજાઈ હતી 'મેં કલ્પના પણ નહોતી કરી કે લોકો 'એક મહલ હો સપનોં કા' માટે પાગલ થઈ જશે. પહેલી વાર મને ખ્યાલ આવ્યો કે ડેઈલી સોપ લોકોના હૃદય પર કેટલી અસર કરી શકે છે. જ્યારે આ શો 1999માં પ્રસારિત થતો હતો, ત્યારે લોકો તેને જોવા માટે પોતાની દુકાનો બંધ કરી દેતા હતા.' 'અમારી વાર્તા ચાર દીકરા વિશે હતી. શોમાં શેખર નામનું એક પાત્ર હતું, જે પરિવારનો એક લાયક પુત્ર હતો. જ્યારે શો તેનો 300મો એપિસોડ પૂર્ણ કરવાનો હતો, ત્યારે અમે વિચાર્યું કે ચાલો દર્શકોને આશ્ચર્યચકિત કરીએ. અમે શેખરના પાત્રનું મૃત્યુ બતાવ્યું. એ સમયે અમને આ કળાની એટલી સમજ નહોતી. અમે અમારી સમજ મુજબ શેખરના પાત્રને મારી નાખ્યું. શેખરના મૃત્યુ પર, લોકોએ દેશના વિવિધ શહેરોમાં શોક સભાઓ યોજી. શેખરની શોકસભાઓ સાત-આઠ દિવસ સુધી ચાલુ રહી.' 'આ સમાચાર સાંભળીને અમને ખૂબ જ આઘાત લાગ્યો. મારા મનમાં એક પ્રશ્ન હતો કે લોકો ખરેખર કોઈ ટીવી પાત્ર માટે શોક સભાઓ કેવી રીતે યોજે? તે કેવી રીતે શક્ય છે?. અમને ટીવીની શક્તિનો ખ્યાલ આવ્યો. પછી અમે તે શો કાળજીપૂર્વક બનાવવાનું શરૂ કર્યું. 5-6 વર્ષ સુધી શો માટે દરરોજ 22 કલાક કામ કરતો હતો '1999માં હું 'એક મહલ હો સપનોં કા' શો લઈને આવ્યો. એ સમયે ડેઈલી સોપનો કોઈને ખ્યાલ નહોતો, તેથી મને અને આતિશને પણ કોઈ ખ્યાલ નહોતો. અમારા બંને સિવાય, બે-ત્રણ લેખકો પણ હતા જેઓ આ શો લખતા હતા. એ સમયે આ શો હિન્દીની સાથે ગુજરાતીમાં પણ આવતો હતો. અમે એક જ સમયે બે અલગ અલગ ભાષાઓમાં શૂટિંગ કરતા હતા, તેથી મહેનત બમણી થઈ ગઈ હતી. લેખન, દિગ્દર્શનથી લઈને એડટિંગ સુધી, અમે બધું જ કામ કરતા હતા. આવી સ્થિતિમાં અમે બધું ભૂલી ગયા હતા.' 'અમે પ્રેક્ષકો તરફથી મળતો પ્રેમ ગુમાવવા માગતા ન હતા. 5-6 વર્ષ સુધી હું ચાર કલાકથી વધુ સૂઈ શક્યો નહીં. આ કારણે એક દિવસ મારો અકસ્માત પણ થયો. હું ડ્રાઇવિંગ કરતી વખતે સ્ટીયરિંગ પર સૂઈ ગયો અને રિક્ષા સાથે અથડાઈ ગયો.' 35mm સિનેમાસ્કોપથી બનેલી પહેલી ગુજરાતી ફિલ્મ 'જેમ મને ડેઇલી સોપનો કોઈ ખ્યાલ નહોતો, તેમ મને ફિલ્મ બનાવવાનો કોઈ અનુભવ નહોતો. મારી દિગ્દર્શક તરીકેની પહેલી ફિલ્મ 'દરિયા છોરુ' પણ ખૂબ જ સફળ રહી હતી. તે ગુજરાતની પહેલી 35mm સિનેમાસ્કોપ ફિલ્મ હતી જેમાં ડોલ્બી સાઉન્ડ હતો. આ ફિલ્મને ખૂબ માન અને પુરસ્કારો મળ્યા. તેને ગુજરાત સરકાર તરફથી 9 પુરસ્કારો મળ્યા, જેમાં શ્રેષ્ઠ ફિલ્મ, શ્રેષ્ઠ દિગ્દર્શક અને મુખ્ય પાત્રો માટેના પુરસ્કારોનો સમાવેશ થાય છે. આ ફિલ્મમાં મુખ્ય ભૂમિકાઓ જમનાદાસ મજીઠિયા અને શેફાલી શાહ હતા.' 'અમિતાભ બચ્ચન આ ફિલ્મ જોવા આવ્યા હતા. આ ફિલ્મ ગુજરાતીમાં હતી તેથી શરૂઆતમાં તેઓ તેને ફક્ત ઇન્ટર્વલ સુધી જ જોવાના હતા, પરંતુ તેમને 'દરિયા છોરુ' એટલી બધી ગમી કે તેમણે તે સંપૂર્ણ જોઈ લીધી.' અમિતાભ બચ્ચનને તેમની પહેલી હિન્દી ફિલ્મમાં વિલન બનાવવામાં આવ્યા 'ગુજરાતી નાટક 'આંધળો પાટો' ભજવતી વખતે, હું અને આતિશ ઘણીવાર મજાક કરતા કે અમે આ નાટક પર અમારી પહેલી હિન્દી ફિલ્મ બનાવીશું અને અમિતાભ બચ્ચનને નેગેટિવ રોલમાં બતાવીશું. કદાચ ભગવાને અમારી વાત સાંભળી હશે. જ્યારે મેં 'આંખેં' બનાવવાનું નક્કી કર્યું, ત્યારે હું બચ્ચન સાહેબને તેમના શૂટિંગ પર મળવા ગયો. હું સેટ પર મારો પરિચય કેવી રીતે આપવો તેની તૈયારી કરી રહ્યો હતો, ત્યારે અમિતજીએ મને જોયો અને કહ્યું, 'અરે વિપુલ, તું અહીં શું કરી રહ્યો છે?' તેમને મારું નામ યાદ આવ્યું. હું સંપૂર્ણપણે ચોંકી ગયો, મને અપેક્ષા નહોતી કે આઠ મહિના પછી પણ તે મારું નામ યાદ રાખશે અને મને ઓળખી જશે.' 'મેં તેમને કહ્યું કે હું હિન્દી ફિલ્મ બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છું. આ સંદર્ભમાં હું તમને મળવા આવ્યો છું. તેમણે મને પૂછ્યું કે વાર્તા કહેવા માટે કેટલો સમય લાગશે? મેં તેમને કહ્યું કે હું તમને 15-45 મિનિટ અને સાડા ત્રણ કલાકના ત્રણ ટાઇમ સ્લોટમાં વાર્તા કહી શકું છું. તેમણે કહ્યું કે મને 15 મિનિટમાં વાર્તા કહો. 15 મિનિટના વર્ણન પછી, તેમણે મને ત્રણ દિવસ પછી સંપૂર્ણ વાર્તા માટે તેમના ઘરે 'જલસા' બોલાવ્યો.' 'મેં હા તો પાડી દીધી હતી પણ મેં એક પણ શબ્દ લખ્યો ન હતો. આતિશ અને મેં ત્રણ દિવસ સુધી દિવસ-રાત સ્ક્રિપ્ટ લખી. જલસામાં સ્ક્રિપ્ટનું વર્ણન રાત્રે 10 વાગ્યાથી સવારે 5 વાગ્યા સુધી ચાલ્યું. સવારે 5 વાગ્યે તેમણે કહ્યું કે હવે તમે જાહેરાત કરી શકો છો કે હું આ ફિલ્મ કરી રહ્યો છું. જ્યારે આતિશ અને હું જલસામાંથી બહાર આવ્યા, ત્યારે અમે રસ્તા પર ખુશીથી નાચ્યા.' કેટ-અક્ષયની ફ્લોપ જોડીને સુપરહિટ બનાવી થ્રિલર ફિલ્મ 'આંખે' પછી, મેં ફેમિલી ડ્રામા 'વક્ત' બનાવી. અમિતાભ બચ્ચન અને અક્ષય કુમાર સિવાય, પ્રિયંકા ચોપરાએ પણ તેમાં કામ કર્યું. હું એક પણ કોન્સેપ્ટ પર કામ કરવા માગતો નહોતો. ફેમિલી ડ્રામા પછી, મેં રોમેન્ટિક કોમેડી 'નમસ્તે લંડન' બનાવવાનું વિચાર્યું. જસમિતના રોલ માટે કેટરિનાથી સારી કોઈ ન હોઈ શકે. પછી મને સમજાયું કે અત્યાર સુધી અક્ષયની છબિ એક સ્માર્ટ એક્શન હીરોની હતી. 'નમસ્તે લંડન' પહેલી ફિલ્મ હતી જેમાં તે પંજાબી છોકરાની ભૂમિકામાં દેખાયો હતો.' 'જ્યારે હું ફિલ્મ માટે અક્ષય પાસે ગયો ત્યારે તેણે ફક્ત એક જ પ્રશ્ન પૂછ્યો, શું તમે ખાતરીબદ્ધ છો મારી અને કેટરિનાની જોડી વિશે? અમે બંનેએ સાથે 'હમકો દીવાના કર ગયે' ફિલ્મ કરી હતી, જે ફ્લોપ રહી હતી. જ્યારે ઇન્ડસ્ટ્રીના લોકોને ખબર પડી કે હું કેટરિના અને અક્ષય સાથે ફિલ્મ બનાવી રહ્યો છું, ત્યારે મને પાગલ કહેવામાં આવ્યો. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે તમે ફેમિલી ડ્રામા બનાવીને હિટ થાઓ છો, તો પછી રોમેન્ટિક કોમેડી કેમ બનાવો અને ઉપરથી પાછા ફ્લોપ જોડી સાથે?.પરંતુ મેં મારા દિલની વાત સાંભળી અને જ્યારે ફિલ્મ આવી ત્યારે બધા ખોટા સાબિત થયા.' 'ધ કેરળ સ્ટોરી' ફિલ્મ બનાવવા બદલ ધમકીઓ મળી 'જ્યારે દિગ્દર્શક સુદીપ્તો સેન 'ધ કેરળ સ્ટોરી' ની વાર્તા લઈને મારી પાસે આવ્યા, ત્યારે મને એ બનાવવાની ફરજ પડી. મને લાગ્યું કે આપણા દેશમાં આપણી છોકરીઓ સાથે આવું થઈ રહ્યું છે અને કોઈ તેના વિશે વાત કરી રહ્યું નથી. આ બાબતને દબાવવામાં આવી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, ફિલ્મ એક ખૂબ જ શક્તિશાળી માધ્યમ છે જેના દ્વારા આ બાબત લોકો સુધી પહોંચાડવી જોઈએ. લોકોએ આ વાર્તા જોવી જ જોઈએ.' 'જોકે આ ફિલ્મ બનાવવામાં મને ઘણા પડકારોનો સામનો કરવો પડ્યો. મને ઘણી ધમકીઓ મળી. લોકોએ તેને પ્રચાર ફિલ્મ ગણાવીને વિરોધ કરવાનું શરૂ કર્યું. ઇન્ડસ્ટ્રીમાંથી જે કોઈ મારી ફિલ્મના સમર્થનમાં ઊભું રહ્યું તેને ટ્રોલ કરવામાં આવ્યા. મારાં પર જુઠ્ઠાણાં બતાવવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો, પરંતુ મેં આ બાબતો પર ધ્યાન આપ્યું નહીં. મેં ફક્ત પ્રામાણિકપણે વાર્તા લોકોને રજૂ કરી. મેં દરેક વિરોધ દરેક પ્રશ્નનો જવાબ આપ્યો. હું ભાગ્યો નહીં. દર્શકોએ પણ આ ફિલ્મને ખૂબ પ્રેમ આપ્યો, જેની અસર બોક્સ ઓફિસ પર જોવા મળી.' 'આ ફિલ્મને કારણે ઘણી છોકરીઓનું જીવન બદલાઈ ગયું. આ ફિલ્મ રિલીઝ થયા પછી, ઘણી છોકરીઓનું જીવન બચી ગયું છે અને બદલાઈ ગયું છે. કોલ્હાપુર નજીકના એક ગામની કેટલીક બહેનો મને મળવા આવી હતી. તેઓ મારા માટે મીઠાઈઓ લાવી હતી. તેમણે મને કહ્યું કે આ ફિલ્મને કારણે, તેમના અને નજીકનાં ગામોની હજારો છોકરીઓનું જીવન બદલાઈ ગયું છે. આ પ્રેમ મારી ફિલ્મની કમાણી છે.'