નિષ્ફળતા જીવનનો સૌથી મોટો શિક્ષક છે:જાણો સફળતાના શિખરે પહોંચનારા લોકોની 6 વ્યૂહરચના, કેવી રીતે નિષ્ફળતાને તાકાત બનાવશો

શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે, કેટલાક લોકો વારંવાર પડ્યા પછી પણ કેવી રીતે ઉભા થઈ જાય છે અને સફળતાની ઊંચાઈઓને સ્પર્શે છે? આ પાછળનું રહસ્ય શું છે? સત્ય એ છે કે સફળતા અને નિષ્ફળતા જીવનના બે પાસાં છે, જે દરેક વ્યક્તિની યાત્રાનો એક ભાગ છે. પરંતુ જે લોકો નિષ્ફળતાને હાર નહીં પણ પાઠ માને છે, તેમને જ સાચી સફળતા મળે છે. આજે 'સક્સેસ મંત્ર' કોલમમાં આપણે નિષ્ફળતામાંથી કેવી રીતે શીખવું તે શીખીશું. સાથે જ આપણે જાણીશું કે- નિષ્ફળતા શું છે અને તે શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે? નિષ્ફળતાનો અર્થ એ છે કે, તમારા લક્ષ્ય સુધી પહોંચી ન શકવું. પરંતુ તે કાયમી સ્થિતિ નથી. તે એક એવો તબક્કો છે, જે આપણને રોકવા, વિચારવા અને સુધારવાની તક આપે છે. ધારો કે તમે પરીક્ષા આપી અને સારા માર્ક્સ ન આવ્યા. શું આ હાર છે? ના, તે એક સંકેત છે કે તમારી તૈયારીમાં અભાવ હતો અને તમે આગલી વખતે તેમાં સુધારો કરીને વધુ સારું કરી શકો છો. સફળ લોકો નિષ્ફળતાને શિક્ષક તરીકે જુએ છે. પ્રખ્યાત લેખક વોલ્ટર બ્રુનેલે લખ્યું, 'નિષ્ફળતા એ સફળતાની ચાવી છે.' તે આપણને કહે છે કે આપણે ક્યાં ભૂલ કરી અને આપણે આગળ શું કરવું જોઈએ. નિષ્ફળતાથી ડરવાને બદલે, ખરી શાણપણ તેમાંથી શીખવું છે. સફળ લોકો નિષ્ફળતામાંથી કેવી રીતે શીખે છે? સફળ લોકો નિષ્ફળતાને હતાશાનું કારણ નથી બનવા દેતા. તેઓ તેને એક તક માને છે અને તેનો સામનો ચોક્કસ રીતે કરે છે. ચાલો જાણીએ તેમની પદ્ધતિઓ- નકારાત્મક પરિણામોથી ડરશો નહીં સફળ લોકો જાણે છે કે દરેક પ્રયાસ સફળતા તરફ દોરી જતો નથી. તેઓ ખરાબ પરિણામોનો હિંમતભેર સામનો કરે છે અને તેમાંથી શીખે છે. નિષ્ફળતાને સીડી બનાવો તેમના માટે દરેક નિષ્ફળતા એ એક પગલું છે, જે તેમને સફળતાની નજીક લઈ જાય છે. તેઓ હારને હૃદયમાં લેતા નથી, પરંતુ તેનું વિશ્લેષણ કરે છે. યોગ્ય દિશામાં સખત મહેનત કરો સખત મહેનત મહત્વપૂર્ણ છે, પરંતુ તેને યોગ્ય દિશામાં લગાવવી તેનાથી પણ વધુ મહત્વપૂર્ણ છે. સફળ લોકો પોતાની ઊર્જા યોગ્ય દિશામાં લગાવે છે. બલિદાન આપવા તૈયાર રહો સફળતા મેળવવા માટે, ઘણી વખત વ્યક્તિએ પોતાની નાની ઇચ્છાઓ છોડી દેવી પડે છે. તેઓ આ સમજે છે અને જરૂર પડ્યે બલિદાન આપે છે. સંઘર્ષને સ્વીકારો તેઓ જાણે છે કે સખત મહેનત અને મુશ્કેલીઓ વિના કંઈ પ્રાપ્ત થતું નથી. સંઘર્ષ એ તેમના માટે સફળતાનો માર્ગ છે. મજબૂત રહો વારંવાર નિષ્ફળતા મળ્યા પછી પણ તેઓ હાર માનતા નથી. તેઓ સફળ થાય, ત્યાં સુધી પ્રયાસ કરતા રહે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ વ્યવસાય શરૂ કરતી વખતે નિષ્ફળ જાય, તો સફળ લોકો જુએ છે કે શું ખોટું થયું, શું આયોજનમાં કોઈ ખામી હતી કે શું મહેનત ઓછી હતી? પછી તેઓ તેને સુધારે છે અને ફરીથી પ્રયાસ કરે છે. નિષ્ફળતાના કારણો અને તેમને ટાળવાના રસ્તાઓ નિષ્ફળતા ઘણા કારણોસર થઈ શકે છે, પરંતુ તેને ટાળી શકાય છે. ચાલો કેટલાક સામાન્ય કારણો અને તેમના ઉકેલો જોઈએ- ધ્યેય ચૂકી જવું અથવા ભૂલી જવું હંમેશા તમારા લક્ષ્યોને તમારી સામે રાખો. તેમને કાગળ પર લખો અને દરરોજ તેમના પર નજર નાખો. લોકોનો ડર બીજાના મંતવ્યો કે વિચારોથી ડરશો નહીં. તમારા નિર્ણયો અને તમારી ક્ષમતાઓ પર વિશ્વાસ રાખો. અહંકાર હંમેશા નમ્ર રહો. તમારો અહંકાર તમને ભૂલોમાંથી શીખવાથી રોકે છે. ટીમવર્કનો અભાવ બધું એકલા કરવાનો પ્રયાસ ન કરો. બીજાઓ સાથે મળીને કામ કરો. નકારાત્મક વિચારસરણી જીવન પ્રત્યે સકારાત્મક બનો. પોતાને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે સારા પુસ્તકો વાંચો અથવા પ્રેરક વીડિયો જુઓ. આ પગલાં અપનાવીને, તમે નિષ્ફળતા ટાળી શકો છો અને સફળતાના માર્ગ પર આગળ વધી શકો છો. પ્રખ્યાત હસ્તીઓ પાસેથી પ્રેરણા લો ઘણા મહાન લોકો નિષ્ફળતામાંથી પસાર થયા, પરંતુ તેમણે હાર માની નહીં. તેમની વાર્તાઓ આપણને શીખવે છે કે નિષ્ફળતા એ અંત નથી. 1. બિલ ગેટ્સ: અધૂરો અભ્યાસ, પણ વિશ્વના સૌથી સફળ ઉદ્યોગસાહસિક બન્યા. બિલ ગેટ્સે 1973માં હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીમાં પ્રવેશ મેળવ્યો, પરંતુ બે વર્ષ પછી અભ્યાસ છોડી દીધો, જેથી તેઓ તેમના મિત્ર પોલ એલન સાથે સોફ્ટવેર કંપની શરૂ કરી શકે. તેમનો પહેલો વ્યવસાય 'ટ્રાફ-ઓ ડેટા' નિષ્ફળ ગયો, પરંતુ આ નિષ્ફળતાએ તેમને માઇક્રોસોફ્ટનો રસ્તો બતાવ્યો. 1975માં સ્થપાયેલી માઇક્રોસોફ્ટે પર્સનલ કમ્પ્યુટર્સની દુનિયા બદલી નાખી. આજે ગેટ્સ ટેકનોલોજી, પરોપકાર અને નવીનતાના પ્રતીક તરીકે ઓળખાય છે. 2. આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈન: શરૂઆતમાં માનસિક રીતે દિવ્યાંગ માનવામાં આવતા, તેઓ વિજ્ઞાનના સ્તંભ બની ગયા. આઈન્સ્ટાઈન ચાર વર્ષની ઉંમર સુધી બોલી શકતા નહોતા અને સાત વર્ષની ઉંમર સુધીમાં તેમને વાંચવામાં તકલીફ પડતી હતી. શિક્ષકો તેમને 'ધીમા' માનતા હતા અને તેમણે શાળા છોડી દીધી હતી. પરંતુ તેમણે 'સાપેક્ષતાના સિદ્ધાંત' જેવી શોધો કરી, જેણે આધુનિક ભૌતિકશાસ્ત્રને નવી દિશા આપી. તેમને 1021માં નોબેલ પુરસ્કાર મળ્યો. 3. વોલ્ટ ડિઝની: ઘણી વખત નિષ્ફળતાનો સામનો કરવો પડ્યો, પરંતુ અંતે તેમણે એક જાદુઈ દુનિયા બનાવી. ડિઝનીને 'કલ્પનાનો અભાવ' હોવાને કારણે અખબારની નોકરીમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવ્યા. તેમનો પહેલો સ્ટુડિયો લાફ-ઓ-ગ્રામ પણ નાદાર થઈ ગયો. પરંતુ હાર માનવાને બદલે, તેમણે મિકી માઉસ બનાવ્યો અને બાદમાં ડિઝનીલેન્ડ અને વોલ્ટ ડિઝની સ્ટુડિયોની સ્થાપના કરી. આજે તેમની કલ્પનાની દુનિયા લાખો લોકોના સ્મિતનું કારણ છે. 4. થોમસ એડિસન: 1,000થી વધુ પ્રયોગો નિષ્ફળ ગયા, છતાં તેમણે દુનિયાને પ્રકાશ આપ્યો. બલ્બ બનાવતા પહેલા એડિસને 1,000થી વધુ નિષ્ફળ પ્રયોગો કર્યા. જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે, તેઓ વારંવાર કેમ નિષ્ફળ ગયા, ત્યારે તેમણે કહ્યું કે મેં 1,000 એવી રીતો શોધી કાઢી, જે કામ કરતી ન હતી. તેમનો આ અભિગમ વિશ્વભરના સંશોધકો માટે પ્રેરણારૂપ બન્યો. એડિસનના નામે 1,000થી વધુ પેટન્ટ છે. 5. રવીન્દ્રનાથ ટાગોર: ઔપચારિક શિક્ષણમાં નિષ્ફળ ગયા, પરંતુ સાહિત્યમાં અમર. ટાગોર પરંપરાગત શાળાકીય શિક્ષણમાં ફિટ ન થયા અને ઘણી વખત શાળા છોડી દીધી. પરંતુ તેમના લેખન અને વિચારની ઉડાનને કારણે તેમને 1913માં સાહિત્યનો નોબેલ પુરસ્કાર મળ્યો. તેઓ આ સન્માન મેળવનારા પ્રથમ એશિયન બન્યા. તેમની કાવ્યાત્મક કૃતિ 'ગીતાંજલિ' આજે પણ વિશ્વ સાહિત્યમાં આદર સાથે વાંચવામાં આવે છે. 6. વિન્સ્ટન ચર્ચિલ: નિષ્ફળતાઓ છતાં તેઓ બ્રિટનના મહાન નેતા બન્યા. ચર્ચિલને શાળામાં સરેરાશથી નીચે ગણવામાં આવતા હતા અને તેમની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆતમાં, તેઓ ઘણી ચૂંટણીઓ હારી ગયા હતા. પરંતુ બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન તેમના નેતૃત્વએ બ્રિટનને એક નવી દિશા આપી. તેમને 1953માં સાહિત્ય માટે નોબેલ પુરસ્કાર પણ મળ્યો. 7. વિન્સેન્ટ વેન ગો: જીવનભર સંઘર્ષ કર્યો, પરંતુ મૃત્યુ પછી અમર થઈ ગયા. વેન ગોએ પોતાના જીવનમાં લગભગ 2,100 કલાકૃતિઓ બનાવી પરંતુ પોતાના જીવનમાં ફક્ત એક જ ચિત્ર વેચી શક્યા. માનસિક તણાવ અને નાણાકીય કટોકટી સામે ઝઝૂમીને તેમણે આત્મહત્યા કરી. આજે તેમના ચિત્રો લાખો ડોલરમાં વેચાય છે અને તેમને આધુનિક કલાના પ્રણેતા માનવામાં આવે છે. 8. સ્ટીવન સ્પીલબર્ગ: ફિલ્મ સ્કૂલમાંથી ત્રણ વખત નકારવામાં આવ્યા, પણ હોલિવૂડના જાદુગર બન્યા. યુનિવર્સિટી ઓફ સધર્ન કેલિફોર્નિયાની ફિલ્મ સ્કૂલ દ્વારા સ્પીલબર્ગને ત્રણ વખત નકારવામાં આવ્યા. પરંતુ તેમણે યુનિવર્સલ સ્ટુડિયોમાં ઇન્ટર્નશિપ કરી અને ત્યાંથી પોતાની કારકિર્દીની શરૂઆત કરી. તેમણે જુરાસિક પાર્ક, શિન્ડલર્સ લિસ્ટ, ET, ઇન્ડિયાના જોન્સ જેવી ફિલ્મો બનાવીને સિનેમાનો ચહેરો બદલી નાખ્યો. આ લોકો આપણને શીખવે છે કે, આપણે નિષ્ફળતાથી ડરવાને બદલે તેમાંથી શીખવાની જરૂર છે. નિષ્ફળતા એ સફળતાનું પહેલું પગથિયું છે સફળતાનો માર્ગ સરળ નથી. તે નિષ્ફળતાઓ, સંઘર્ષો અને શીખવાથી ભરેલો છે. સફળ લોકો નિષ્ફળતાને તક તરીકે લે છે અને તેમાંથી શીખીને આગળ વધે છે. સમજદાર વ્યક્તિ માટે, નિષ્ફળતા ભવિષ્યની સફળતા માટે તૈયારી કરે છે. આગલી વખતે જ્યારે તમે પડો છો, ત્યારે હિંમત હારશો નહીં. ઉઠો, તમારી ભૂલો સમજો અને ફરીથી પ્રયાસ કરો. યાદ રાખો કે જે લોકો પ્રયાસ કરે છે, તેઓ જ જીતે છે.